5

186___PIOTR SITARSKI

postmodernistyczny raj (albo piekło), o czym pisano niejednokrotnie¹⁴. Co więcej, film cechuje swoisty „naddatek wizualny” rz jednej strony przestrzeń jest wizualnie tale bogata, że przestaje być po prostu miejscem akcji; z drugiej strony - jej rozmiar i ukształtowanie sprawiają, że stanowi dla bohaterów labiryntową przeszkodę, ułatwiając ucieczkę i utrudniając pogoń.

Brak tu miejsca na omówienie inspiracji, które dopomogły twórcom filmu zbudować ich model miasta. Warto jednak zwrócić uwagę, że żadne dzieło, którym się inspirowali (nawet Metropolis Langa, nie mówiąc już o film noir) nie prezentuje tak kompletnego wizerunku miasta-labiryntu. Konstrukcję tę tworzą nie tylko dekoracje, inspirowane twórczością Moebiusa, składające się na wielopoziomowy gąszcz ulic, tras i budynków, ale także specyficzne środki filmowe, W szczególności pierwsze ujęcie przedstawiające Deckarda zaczyna się długą jazdą kamery, która krąży, wyszukując łowcę w tłoku azjatyckiej dzielnicy. Nieco podobny charakter ma sekwencja pościgu za Zhorą. Goniący ją Deckard gubi się w plątaninie przejść, uliczek i ruchomych schodów. Większa część tej pogoni to subiektywne ujęcia przedstawiające labirynt, w którym łowca nie może odnaleźć drogi.

Jednak o przestrzeni gotyckiej w ściślejszym sensie możemy mówić dopiero w przypadku sekwencji pogoni androida za Deckardem. Odbywa się ona w pustych wnętrzach gigantycznego Bradbury Building. Przestrzeń służy tu opóźnianiu akcji, każdy kolejny przebyty korytarz czy pokój odwleka to, co nieuchronne. Samo wnętrze nie kojarzy się też z przyszłością roku 2019, ale raczej ze starym zamczyskiem. Współgra to ze wspomnianą wcześniej transformacją androida w wilkołaka, składając się na typowy repertuar środków horroru.

Gra konsekwentnie podąża tym tropem, wykorzystując wprost transpozycje dekoracji filmowych. Na ile to możliwe, grafika gry odtwarza wizualny styl miasta stworzony przez twórców filmu. Przestrzeń gry jest tym bardziej przestrzenią labiryntu, co wynika z wymogów konwencji gatunkowej (a po części też z uwarunkowań technicznych). Gry tego rodzaju na ogół dokonują się w przestrzeni, która niejako ze swej natury jest labiryntem, dzięki czemu w naturalny sposób można ograniczyć swobodę gracza. To jednak nie wszystko. Gra, podobnie jak film, posługuje się zabiegiem opóźniania akcji poprzez odwlekanie jej w przestrzeni. Jak na grę przygodowo-zręcznościową, Blade Runner ma bardzo powolne tempo. Wiele fragmentów gry nie ma w ogóle żadnego

¹⁴ Zob. G. Bruno, Ramble City: Postmodernizm and „ Blade Runner”, w: Alien Zonę. Cultural Theory and Contemporary Science Fiction Cinema, red. A. Kuhn, London, New York 1990.

uzasadnienia narracyjnego (na przykład przeloty pomiędzy różnymi punktami miasta albo wydłużone sceny lądowania), a pojawia się tylko po to, by opóźniać działania postaci i odwracać uwagę gracza ku stylistyce dekoracji.

Z powyższych rozważań wyciągnąć można kilka wniosków. Pierwszy z nich dotyczy systemów rozrywkowych, które nie zawsze muszą koncentrować się wokół postaci, jak opisuje to Marsha Kinder. Drugi wniosek dotyczy systemu rozrywkowego Blade Runner. Można mianowicie stwierdzić, że choć powszechnie przypisywany jest gatunkowi science fiction, to posiada również istotne elementy horroru gotyckiego, które spajają system w całość. Po pierwsze, Blade Runner traktuje opozycję człowiek - android raczej na modłę gotyckiego horroru niż fantastyki naukowej. Po drugie, sfera wizualna filmu i gry wyraźnie nawiązuje do labiryntowej przestrzeni gotyckiej. Rezultaty tej krótkiej analizy są, jak uważam, na tyle interesujące, że zachęcają do rozważania rozrywki w kategoriach systemów ekonomiczno - tekstu alnych.