12 MÓZGOWE PORAŻENIE DZIECIĘ' t
nie dziecięce dzieli się rui następujące postacie:
1. Niedowład kurczowy obustronny (diplegia), charakteryzujący się większym nasileniem zmian w kończynach dolnych niż górnych, które często są całkowicie sprawne.
Najczęstszą przyczyną wywołującą tę postać jest niedotlenienie mózgu w okresie okołoporodowym, szczególnie wśród wcześniaków' i noworodków z niską wagą urodzeni ową.
Dzieci z niedowładem kurczowym obustronnym od pierwszych miesięcy życia wykazują zmniejszoną ruchliwość kończyn dolnych, pełzają nieprawidłowo, postawione przywodzą obie nogi ustawiając stopy na palcach. Często występują wady wzroku i zez. Rozwój umysłowy w większości przypadków jest prawidłowy.
2. Niedowład połowiczy (hemi-plegia) dotyczy kończyny górnej i dolnej po tej samej stronie. W większym stopniu zaburzenie występuje w kończynie górnej. Najczęściej zdarza się u noworodków donoszonych z powodu niedotlenienia, krwawienia do mózgu lub zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych. Najwcześniejszym objawem rozpoznawczym jest asymetria w ruchach i układaniu kończyn. Mogą występować napady drgawek. Rozwój umysłowy w większości przypadków jest prawidłowy.
3. Niedowład połowiczy obustronny (hemiplegia bilateralis) jest najcięższą postacią mozgowego porażenia dziecięcego. Typowe objawy to: znaczne zaburzenia czynności ruchowych, często niedorozwój umysłowy, padaczka i zaburzenia mowy.
Najczęstszą przyczyną jest przewlekłe niedotlenienie i inne czynniki szkodliwie działające na płód w łonie matki.
4. Postać pozapiramidowa (dys-kinetyczna) charakteryzująca się występowaniem ruchów mimowolnych, niezależnych od woli, utrudniających w znacznym stopniu rozwój ruchowy i czynność rąk. Poziom rozwoju umysłowego dzieci z tą postacią mózgowego porażenia jest w większości prawidłowy.
Przyczyną jest najczęściej wysoki poziom bilirubiny z powodu konfliktu serologicznego (występującego obecnie coraz rzadziej).
5. Postać móżdżkowa (ataktycz-na) jest najrzadsza. Przyczyny wywołujące zaburzenia rozwojowe i uszkodzenia móżdżku są najczęściej wrodzone. Najczęściej występujące objawy to: zaburzenia koordynacji ruchów, utrudniające utrzymywanie równowagi i drżenia zamia-rowe.
Oprócz wyżej opisanych postaci często współistnieją ze sobą różne rodzaje zaburzeń i rożny stopień ich nasilenia. Dlatego występuje tak wiele obrazów klinicznych mózgowego porażenia dziecięcego i tak znaczne różnice między dziećmi, w zależności od stopnia zwiększonego napięcia mięśni, r/.yli nasilenia spastyczności.
W zespole mózgowego porażenia dziecięcego może występować również obniżone napięcie mięsni. Jest ono przeważnie stanem przejściowym, utrzymującym się u niemowląt i małych dzieci, przechodząc niekiedy nagle we wzmożone napięcie mięśni.
Uszkodzenie mózgu powoduje zaburzenia psychoruchowego rozwoju dziecka. Wczesne wykrycie nieprawidłowości i leczenie usprawniające opiera się na znajomości prawidłowego rozwoju dziecka.