004

« — —*—' • '-nuuzentc jest bardzo trudne.” Ale pomyliłem się całkowicie sądząc, że odpowiedź wymaga symbolicznej interpretacji. Na zadane pytanie I Ching dala odpowiedź całkowicie dosłowną i w pełni prawdziwą. Pytanie bowiem brzmiało: „Jaki jest stan zdrowia mojej żony?” W rzeczy samej żona pytającego miała właśnie dokonany przeszczep skóry z uda na stopę. Pytający nalegał, aby ponowić pytanie do Wyroczni, uważając, że otrzymana odpowiedź wynikła przez zwykły przypadek i tym razem sam osobiście wykonał wszystkie manipulacje monetami potrzebne do wylosowania heksagramu. Nalegał także, by pytanie pozostawić bez zmiany. Tym razem odpowiedź brzmiała: „Pouczam go pierwszą wyrocznią. Pytając raz, ^Śdlrytwo”. Najwyraźniej Wyrocznia I Ching pouczyła pytającego stanowczo i dowcipnie, by przestał ją nudzić.

POCHODZENIE I CHING

I Ching jest najstarszy i zasługującą na głęboki szacunek Wyrocznią na świecie. Prawie dwa i pół tysiąca lat temu 70-1©-tni Konfucjusz powiedział: „Gdybym mógł tyć jeszcze następne 70 lat, to poświęciłbym je na studiowanie I Ching, aby uniknąć popełniania błędów przy korzystaniu z Wyroczni*'. W czasach Konfucjusza I Ching istniała już w takiej formie, jaką znamy dzisiaj i była używana przez chińskich wróżbitów i mędrców od pięciuset lat. Istnieją dowody, że uproszczona forma Wyroczni, dająca proste odpowiedzi „tak” lub „nie” istniała już w czasach dynastii Hsia — około 2 tysiące lat p.n.e.

I Ching, którą znał Konfucjusz była najprawdopodobniej opracowana przez króla Wen. który rządził Chinami w 12 wieku p.n.e. Forma, w jakiej Wyrocznia dotarła do naszych czasów zawiera dodatkowy materiał autorstwa przypisywanego tradycjonalnie synowi króla Wen. księciu Chou. Dalsze komentarz© były przypuszczalnie opracowane przez Konfucjusza i stara n-

nie zebrane przez jego uczniów. Stanowią one część większości wydań współczesnej Wy toczni 1 Ching. Takie inne komentarze równio/, istnieją. Zwykłym ludziom, którzy konsultują się i Księgą Zmian (po chińsku I lub Yi znaczy „zmiana" a Ching — „księga") by zrozumieć swe życiowe sytuacjo, komentarze do niej nastręczają sporo problemów. Dzieje się to dlatego. że w czasach, gdy Wyrocznia była komentowana, nie była stosowana przez masowego odbiorcę. I Ching uważano za Księgę szczególnie świętą i jako taka mogła być używana tylko przez dwie grupy ludzi — przez władców i administratorów starożytnych Chin, cesarzy, królów, książąt prowincji, generałów itp„ oraz przez ludzi wybitnych i wykształconych — intelektualistów, filozofów, kapłanów i mędrców, a więc ludzi, którzy poświęcali swoje życie kontemplacji.

Komentarze te były zatem opracowywane dla ich potrzeb i w związku z tym zawierały wiele praktycznych rad dotyczących np. taktyki wojennej i strategii politycznej. Takie rady, których przykładem może być tekst „wycofuje się na tyły armii po to, aby skonsolidować siły*', świadczą niewątpliwie o tym, te służyły ohe dowódcom wojskowym dwa tysiące lat temu. Nawet jednakże podczas drugiej wojny światowej wielu strategów chińskich i japońskich regularnie konsultowało się z I Ching. zwykły człowiek musi takie odpowiedzi zinterpretować symbolicznie. Inną trudnością dla człowieka z Zachodu jest to, że często I Ching formułuje swe rady posługując się symbolizmem stosowanym w Chinach dwa lub trzy tysiące lat temu. kiedy to największym zagrożeniem dla człowieka była sama przyroda, wysokie góry. bezdenne przepaście i dzikie zwierzęta. Na przykład, kiedy I Ching kieruje do nas ostrzeżenie. to doradza, aby postępować „jak lis, który przekracza rzekę po bardzo kruchym lodzie". Osoba, która głębiej studiuje I Ching i zna wszystkie jej europejskie przekłady oraz pełen tekst z komentarzami łatwo może pokonać trudności tej symboliki. jednakże w takiej książeczce jak nasza z powodzeniem można ominąć wszystkie tygrysy, lisy i ofiarne kociołki. Tutaj I Ching pokazuje jak sobie radzić w sytuacjach codziennego życia, w związkach z ludźmi czy w sprawach emocjonalnych bez tego rodzaju symbolicznych odniesień.

5