Obraz
2 (48)

14

W podsumowaniu można stwierdzić, ze wyeliminowanie błędów systematycznych jest bardzo trudne, niemniej jednak możliwe do przeprowadzenia.

2.    Błędy przypadkowe. Cechą charakterystyczną umożliwiającą ich wykrycie jest rozrzut wy ników wokół pewnej wartości. Błędy te są spowodowane zmieniającymi się w sposób przypadkowy zewnętrznymi i wewnętrznymi warunkami, często nie dostrzeganymi przez prowadzącego pomiar. Błędy kolejnych pomiarów różnią się między sobą zarówno co do wartości, jak i co do znaku, przy czym mieszczą się z pewnym prawdopodobieństwem w określonych granicach. Uniknięcie błędów przypadkowych nie jest możliwe, gdyż wynikają z. wielu powodów, często tmdnych do określenia. Występowanie błędów przypadkowych można wykryć tylko w sytuacji, gdy błędy systematyczne są na tyle małe, że daje się zaobserwować zróżnicowanie wyników kolejnych pomiarów. Błędy przypadkowe, podobnie jak błędy systematyczne, mogą być wywołane bezpośrednio przez przyrząd pomiarowy, a także przez przyczyny zewnętrzne.

-    Błędy przyrządu pomiarowego są związane z określonymi statycznymi i dynamicznymi właściwościami przyrządu (tylko w przypadku przyrządów wskazówkowych), jak również z wpływem zmieniających się warunków otoczenia (np. temperatury i wilgotności powietrza). W efekcie przyczyny te mogą spowodować zróżnicowanie wskazań przyrządu nawet w przypadku dwóch kolejnych pomiarów tej samej wielkości, w rzeczywistości nic zmieniającej swojej wartości.

-    Błędy wynikające zc stochastycznego charakteru mierzonej wielkości. Większość obserwowanych w święcie zjawisk ma charakter losowy. Na przykład, mierząc bardzo dokładną metodą temperaturę w kilku punktach równomiernie ogrzewanego ciała, można stwierdzić zróżnicowanie wyników. Podobnie, pomimo najdoskonalszej obróbki nic uda się wykonać kulki o identycznej średnicy we wszystkich jej płaszczyznach przekroju.

-    Błędy losowe spowodowane przez obserwatora, wynikające z niedoskonałości zmysłów człowieka. Przykładem ujawniania się tych błędów mogą być pomiary wykonywane z wykorzystaniem zmysłu słuchu.

3.    Błędy grube (zwane również omyłkami). Mogą powstać w wyniku niestarannie przeprowadzonego pomiaru bądź błędu popełnionego przez badacza (niepoprawne odczytanie wartości wskazanej przez przyrząd pomiarowy). Błąd ten pojawia się również podczas korzystania z uszkodzonego przyrządu pomiarowego. W celu wykrycia tego typu błędu należy dokładnie analizować uzyskane wyniki, pomiar kilkakrotnie powtarzać, a stosowane przyrządy wzorcować

2.3. Rachunek błędów 2.3.1. Wprowadzenie

W celu określenia wartości błędu popełnianego podczas pomiaru konieczne jest zastosowanie odpowiednich metod obliczeniowych. W przypadku występo-