IMG23 (15)

Podsumowując, można stwierdzić, że zwiększenie głębokości wtopienia przy zastosowaniu topnika aktywującego wprowadzającego w strefę łuku pierwiastki elektrycznie ujemne est uwarunkowane szeregiem związanych ze sobą procesów przebiegających:

- w jeziorku spawalniczym (obecność powierzchniowo aktywnych pierwiastków oraz prądów konwekcyjnych - efekt Marangoniego),

- na jego powierzchni,

- w słupie łuku (siła Lorentza),

- na jego peryferiach.

Dotychczasowe wyniki badań pokazują, że na przykład w wypadku spawania złączy doczołowych blach austenitycznych możliwe jest wykonanie w jednym przejściu złącza o grubości 12 mm, które przy spawaniu konwencjonalnym GTAW wymagałoby około 6 ściegów [56].

W wypadku stali martenzytycznych głębokość wtopienia przy jednostronnym spawaniu blach nieukosowanych może sięgać nawet 12 mm, dwustronnym zaś - 20 mm [58]. Przykład spoin wykonanych z użyciem topnika aktywującego i bez topnika pokazano na rysunku 4.11.

Rys. 4.11. Makrostruktura złączy doczołowych blach przygotowanych na styk o grubości 4,0 mm wykonanych z zastosowaniem zmechanizowanych metod: A-TIG (a) i TIG (b) [55]

4.2. Reakcje gaz - metal

Większość metali jest z natury mniej lub bardziej reaktywna. Tak zwane metale szlachetne, między innymi złoto (Au), srebro (Ag), platyna (Pt) i pallad (Pd), a także mniej znane ren (Re) i iryd (Ir), są zazwyczaj chemicznie obojętne. Metale te nawet przy podgrzewaniu czy topnieniu utleniają się bardzo powoli. Drugą skrajnością są metale reaktywne, to znaczy łatwo reagujące z gazami, między innymi beryl (Be), niob (Nb), tytan (Ti), cyrkon (Zr), a także niektóre metale wysokotopliwe, takie jak molibden (Mo), hafn (Hf), wolfram (W), i metale łatwo się

133