na mięsień stopniowo i występuje tym później, im dalej od węzła przedsionkowo--zatokowego leży pobudzany odcinek m. sercowego.
Podczas pobudzenia i repolaryzacji m. sercowego powstaje pole elektromagnetyczne, które można zmierzyć i zarejestrować za pomocą elektrod umieszczonych na powierzchni ciała. W różnych punktach ciała istnieje różnica potencjałów, których wielkość i kierunek zmienia się w czasie. Wykres zmian potencjałów powstających w sercu nosi nazwę elektrokardiogramu (EKG). Z powyższego wynika, że EKG jest jedynie odzwierciedleniem zmian elektrycznych w sercu, a nie jego pracy mechanicznej.
Odbierane z powierzchni ciała potencjały są bardzo słabe, gdyż nie przekraczają 1 mV i dlatego przed zapisem należy je wzmocnić. Aparaty do badania elektrokardiograficznego, tzw. elektrokardiografy, posiadają odpowiednie do tego celu wzmacniacze, a efekty ich pracy można obejrzeć pod postacią krzywej zapisanej na papierze lub na ekranie oscyloskopu.
Potencjał czynnościowy rozchodzi się nad sercem w sposób bardzo skomplikowany i dlatego rejestrowane zmiany zależą od pozycji elektrod. Problem ten rozwiązano stosując standardowe pozycje elektrod. Jedną z podstawowych pozycji jest tzw. trójkąt Einthovena. Ciało człowieka jest rozważane jako trójkąt równoramienny z sercem pośrodku, a wyprostowane kończyny stanowią wierzchołki tego trójkąta:
l o + 3 A < Kalibrowanie — -i 1 |
no Załamek P / |
Odcinek PQ |
w cc O w CP o. E 0 SL R 1 fl (I H I | N i Q S |
Odcinek ST |
\ \ H Załamek T / |
(U) | |
<0,1 |
<0,12 | ||||||
Odstęp |
Odstęp QT | ||||||
PQ |
przy 70 skurczach/min | ||||||
<0,2 s |
0,32 |
-0,39 s |
Linia
izoelektryczna
Ryc. 192. Prawidłowa krzywa EKG.
410