32 ĆWICZENIA WSTĘPNE
Rys. 8. Pozycja dziecka do wykonywania ruchów wychylania i rotacji miednicy oraz obręczy barkowej.
2. Dziecko w pozycji siedzącej, ciało dziecka blisko ciała matki, kończyny dolne w zgięciu, odwiedzeniu i rotacji zewnętrznej oparte na dłoni matki, druga ręka matki całą powierzchnią dłoni obejmuje klatkę pier-
Rys. 9 Ćwiczenie mchów zginania i prostowa ma w stawach kolanowych,
siową i brzuch dziecka. W tej pozycji wykonuje się ruchy do przodu i na boki oraz ruchy rotacyjne miednicy i obręczy barkowej w przeciwnych do siebie kierunkach (rys. 8).
3. Dziecko siedzi na kolanach matki głową i tułowiem oparte o jej ciało. Kończyny dolne dziecka zgięte w stawach biodrowych i kolanowych, odwiedzione i zrotowane na zewnątrz. Wykonuje się naprzemienne ruchy zginania i prostowania kończyn w stawach kolanowych w płaszczyźnie poziomej. Podczas zginania kończyny pięta powinna dotknąć przeciwległego pośladka dziecka (rys. 9).
4. W pozycji jak poprzednio wykonuje się ruchy naprzemiennego unoszenia kończyn dolnych w kierunku ust dziecka. Małe dziecko jest spokojne i bezpieczne, gdy dużą powierzchnią swego ciała czuje osobę pielęgnującą je. Położone gwałtownie i bez przygotowania na materacu lub stole zareaguje lękiem, krzykiem oraz przyjmie ułożenie przymusowe, utrudniające badanie lub usprawnianie. Aby zapobiec tej niekorzystnej reakcji, należy układać dziecko na stole lub materacu delikatnie, zapewniając mu stopniowy kontakt z podłożem przez powolne wysuwanie ręki spod tułowia dziecka, przenosząc ją na klatkę piersiową. Na końcu powoli opuszcza się głowę dziecka i wysuwa rękę spod jego .głowy. Gdy dziecko zaakceptuje pozycję leżącą, usuwamy drugą rękę spoczywającą dotychczas na klatce
Rys. 10. Prawidłowy sposób położenia dziecka.
piersiowej (rys. 10) i brzuchu dziecka. Dopiero potem wykonujemy dalsze ćwiczenia.
5. Dziecko w pozycji leżącej na plecach. Wykonujemy ruchy zbliżania głowy i kolan do siebie (zginanie) i ruchy oddalania (prostowanie).
6. Dziecko w pozycji leżącej na plecach, wykonujemy ruchy skrętne głowy i obręczy barkowej w przeciwnym kierunku do ruchów miednicy.
7. Ćwiczenie rozluźniające, polegające na naprzemiennym zginaniu kończyn dolnych i obrocie wraz z miednicą przy jednoczesnym przytrzymywaniu obręczy barkowej lub jej skręcie w stronę przeciwną (patrz rys. 11).
Wyżej opisane ćwiczenia są łatwe do opanowania i stosowania przez rodziców w domu. Wykonywanie ich przygotowuje dziecko do dalszego, bardziej skomplikowanego programu leczenia usprawniającego. Ćwiczenia te mogą być zalecane również dzieciom, których rozwój przebiega prawidłowo, bowiem ułatwiają one zdobywanie większej sprawności psychoruchowej.
Rys. 11. Ćwiczenie ruchów rotacji miednicy i obręczy biodrowej.