01

WSTĘP

CEL I ZAKRES OPRACOWANIA

Nie sposób wyobrazić sobie miasta bez zbioru nazw wyodrębniających różnorodne elementy jego przestrzeni. Nazwy takie na gruncie onomastyki, czyli dyscypliny językoznawczej badającej różnego typu nazwy własne, określane są mianem nazewnictwa miejskiego. Badacze posługują się też terminami toponimia miasta lub toponimia miejska oraz wywodzącymi się z greki i łaciny: plateonimia, urbonimia, hodonimia. W naszym opracowaniu stosujemy termin nazewnictwo miejskie jako obejmujący rozległy i niejednorodny zbiór nazw funkcjonujących w mieście o zróżnicowanym pochodzeniu i funkcji. Ze względów stylistycznych, dla uniknięcia powtórzeń, pojawi się niekiedy termin toponim lub toponim miejski.

Dorobek polskiej toponomastyki dotyczącej nazewnictwa miejskiego jest już niemały. Blisko 50 miast różnej wielkości ma omówienie swego nazewnictwa. Szczegółowy wykaz literatury przedmiotu z tego zakresu przytacza Kwiryna

tt    11    1    •    • i    r •    •    1    •    •    • Aa_    * i

_ _ W    \ - ------ - ^    *~7~    An«*nArviironini    m 1 O OT o 70_

Handke wskazując jednocześnie, ze dominują opracowania dotyczące miast szeroko pojętego Pomorza oraz Polski południowej, natomiast „czekają na swoje monografie miasta Polski centralnej i północnej (wyjąwszy Pomorze)”¹. Ostatnie lata wzbogaciły naszą wiedzę w tej kwestii o nowe opracowania dotyczące nazewnictwa Bydgoszczy², Cieszyna³, Kielc⁴, Krakowa⁵, Poznania⁶ i Warszawy⁷. Wciąż jednak brak monograficznego omówienia nazewnictwa Łodzi. Nazwy

5

1

   K. Handke, Polskie nazewnictwo miejskie, Warszawa 1992, s.10.

2

   M. Czachorowska, M. Czaplicka-Jedlikowska, M. Jaracz, A. Paluszak-Bronka, Słownik

toponimów miejskich Bydgoszczy, Bydgoszcz 200S.

3

   R. Mrózek, Miejski krajobraz nazewniczy Cieszyna w perspektywie diachronicznej, Katowice-Cieszyn-Ustroń 2010.

4

   D. Kopertowska, Kielce. Historia i współczesność w nazewnictwie, Kielce 2001.

5

   E. Supranowicz, Nazwy ulic Krakowa, Kraków 1995.

6

   Nazewnictwo geograficzne Poznania. Zbiór studiów, red. Z. Zagórski, Poznań 2008.

7

   K. Handke, Słownik nazewnictwa Warszawy, Warszawa 1998; taż, Dzieje Warszawy nazwami

pisane, Warszawa 2011.