01 (127)

Badania metalograficzne złącz spawanych

1. Wstęp

Badania metalograficzne stanowią część badań metalograficznych, których celem jest określenie wewnętrznej budowy metali. Ponieważ badania metalograficzne przeprowadza się na ogół na próbkach odpowiednio pobranych np. z konstrukcji, dlatego zalicza się je do badań niszczących. Obecnie, w pewnych przypadkach stosuje się rówuież badania metalograficzne (mikroskopowe) o charakterze nieniszczącym.

Sposób przygotowania próbek do badań metalograficznych złącz spawanych jest taki sam, jak przy badaniach metalograficznych materiałów konstrukcyjnych.

W spawalnictwie, badania metalograficzne znajdują zastosowanie w następujących przypadkach:

1.    w kontroli złączy egzaminacyjnych spawaczy,

2.    w kontroli złączy próbnych, doświadczalnych, przy ustalaniu technologii,

3.    w analizie wad spawalniczych i przyczyn ich powstawania,

4.    przy ustalaniu przyczyn awarii konstrukcji spawanych,

5.    w kontroli ostatecznej złączy konstrukcji spawanych:

-    na próbkach wykonanych w tych samych warunkach co badana konstrukcja,

-    na próbkach pobranych bezpośrednio z badanej konstrukcji,

-    na gotowej konstrukcji (jako badania nieniszczące).

Badania metalograficzne przeprowadza się na próbkach odpowiednio pobranych z badanych elementów⁷, a następnie przygotowanych w sposób właściwy dla przewidywanego rodzaju badania. Próbki do badań moZna wycinać mechanicznie (np. piłą) lub termicznie (np. palnikiem acetylenowa-tlenowym lub plazmowym). Należy przy tym unikać zmian strukturalnych pod wpływum zgniotu lub ciepła.

W przypadku złącz}⁷ spawunych próbki pobiera się najczęściej w⁷ poprzek spoiny, tak aby próbka obejmowała cały przekrój spoiny, strefy wpływu ciepła oraz część materiału rodzimego. Odpowiednio przygotowana do badań powierzchnia próbki nosi nazwę zgładu metalograficznego. Obserwację próbek przeprowadza się okiem nieuzbrojonym bądź przy użyciu przyrządów powiększających ( mikroskopów świetlnych lub elektronowych). Ze względu na sposób obserwucji badania metalograficzne dzielą się na makroskopowa i mikroskopowe.

1