Kontrola jakości złącz spawanych s 180

180 Spawalnictwo. Laboratorium

Badania ultradźwiękowe nie pozwalają wykryć niezgodności spawalniczych typu pęcherze, żużle o średnicy poniżej 3 mm.

Wielką zaletą badań ultradźwiękowych jest dobra wykrywalność niezgodności spawalniczych płaskich typu pęknięć i przyklejeń.

Rys. 11.5. Schemat badania spoin za pomocą • romieni X: 1 - osłona lampy, 2 - ognisko, 3 - okienko, 4 - wiązka promieni X.

5 - błona, 6 - badana spoina

Badania ultradźwiękowe stosowane są w badaniu spoin rożnego rodzaju konstrukcji wymiennie z badaniami radiograficznymi. Zautomatyzowane badania ultradźwiękowe wskazują zdecydowaną wyższość nad badaniami radiograficznymi ze względu na wysoką czułość i dobrą wykrywalność wad płaskich, dlatego też stosowane są częściej do kontroli rurociągów spawanych metodami automatycznymi.

Pomimo wielu zalet, badania ultradźwiękowe mają też wiele wad i ograniczeń. Istnieją trudności w ocenie wyników badań ultradźwiękowych złączy cienkich o grubości poniżej 8 mm. Wynikają one z nieprecyzyjnej lokalizacji wad na małym przekroju złącza. Na rysunku 11.6 przedstawiono schemat badania ultradźwiękowego metodą TOFD.

Metody niszczące kontroli złączy spawanych

Metody niszczące mają na celu sprawdzenie wytrzymałości złączy spawanych. Są to badania wytrzymałości na rozciąganie, zginanie oraz próby udarności i łamania złączy. Do metod niszczących należą także badania

•    •    •'    *    n..Akl.|

do badań niszczących pobierane są bezpośrednio z konstrukcji spawanej (tylko w produkcji masowej, gdyż przedmiot ulega zniszczeniu) lub z wykonanych płyt próbnych. Częściej stosowana jest metoda płyt próbnych w celu uznania technologii spawania, o czym będzie szerzej w dalszej części pracy.

Pamięć komputera	- ►	Rekonstrukcja obrazu wad (typ D )
L r-——^J
		Wzmacniacz
Przetwornik A/C	« -	sygnału i-

Rys. 11.6. Zasada badania połączenia spawanego metodą TOFD

Metody niszczące mają zastosowanie także podczas kontroli eksploatowanych złączy, w celu sprawdzenia ich dalszej przydatności użytkowej, a także w przypadku napraw złączy eksploatowanych. Metody niszczące bezpośrednio z konstrukcji mogą być pobierane w celu kontroli własności mechanicznych, jednak pobiera się tylko małą liczbę próbek (np. co 200 spoina).

11.1.5. Koszty kontroli jakości złączy i ich racjonalizacja

Sprawy dotyczące jakości złączy spawanych nabierają istotnego znaczenia zarów no z technicznego, jak i z ekonomicznego punktu widzenia. Koszty kontroli stanowią drugą część całkowitych kosztów produkcji, dlatego też ich racjonalizacja jest bardzo ważna. W skład kosztów kontroli wchodzi

robocizna. koszt materiałów nipnrt''znria sprzęto oraz narzuty