Kontrola jakości złącz spawanych s 170

lub nie są groźne, względnie takie, które powodują duże lub małe straty materialne wynikające z awarii.

W normie PN-87/M-69008 podzielono konstrukcje spawane na trzy klasy w zależności od charakteru obciążeń i skutków ewentualnej awarii, których wspólny wpływ wyraża się sumą wskaźników Zą + Z-p.

Wskaźnik Z_A wyraża rodzaj i poziom obciążenia konstrukcji lub jej elementów (tab. 11.1). Wskaźnik Zn wyraża skutki ewentualnej awarii konstrukcji w wyniku jej uszkodzenia lub zniszczenia (tab. 11.2). Klasa konstrukcji ustalana jest w zależności od sumy wskaźników Z_A + Zn (tab. 11.3).

Tabela ll.l

Zestawienie wartości wskaźników' Z_A

	Wykorzystanie wytrzymałości obliczeniowej
Rodzaj obciążeń	<50 %	50 - 80 %	>80 Vc
Stale lub przeważająco stale	0	0	O" lub 1
Dynamiczne i ograniczono-zmęczeniowe (N < 6 • 10^5 cykli)	0	1	0
Przeważająco zmęczeniowe	1	2	o

Uwaga: ¹¹ dla spoin ściskanych

Tabela 11.2

Zestawienie wartości wskaźników Zn

	Zagrożenie życia ludzkiego
Straty materialne	praktycznie nieprawdopodobne	mało prawdopodobne	bardzo prawdopodobne
niewielkie - poniżej 1 P	0	O	4
średnie — 1 10 P	2	4	6
duże - powyżej 10 P	4	6	8

Uwaga: P - średnia roczna płaca pracownika gospodarki uspołecznionej

Tabela 11.3

Klasy konstrukcji w zależności od wskaźników Z_A + Zn

Suma wskaźników ZA + Z»	Klasa konstrukcji lub elementu
powyżej 7	1
3 + 7	2
poniżej 3	3

Wartości wskaźników tak dobrano, aby konstrukcje, których awaria może mieć skutki katastrofalne (duże straty materialne lub zagrożenie życia), zaliczono co najmniej do klasy 2 (Zn_mj„ = 4). Zgodnie z normą PN-87/M-69009 konstrukcje klasy 2 powinny być wykonywane przez zakłady grupy II lub I, a w ięc mające nadzór spawalniczy zorganizowany na odpowiednim poziomie.

Według normy PN-87/M-69008, jeśli normy przedmiotowe nie stanowią inaczej, to rodzaj badań, zakres kontroli i dopuszczalną klasę wadliwości przyjmuje się w zależności od w artości wskaźnika Z_A, zgodnie z tabelą 11.4.

Tabela 11.4

Rodza j i zakres badań defektoskopowych oraz wymagana jakość spoin w zależności od wskaźnika Za

Wskaźnik Z,	Rodzaj badań	Zakres badań RTG lub UD”	Klasa wadliwości wg norm PN^2)	Poziom jakości wg PN-EN 25817
3	lut) "o OZ oraz RTG lub UD	min 10 %	1 lub 2	B
T		min 5 %	max 3	B lub C
1		min 2 %	max 4	C
0	100 % oz”	max 1%	5”	D

Uwagi:

" Podany zakres pow inien być zwdększony 2-krotnie, gdy długość poprawek spoin P = 2 + 5 ^c,'c długości badanej, oraz zwiększony 5-krotnie gdy P > 5 %.

PN-85 M-69775 OZ/, PN-87/M-69772/RTG/, PN-89/M-69777/UD/.

" Klasa 5, jeżeli nie ma niezgodności spawalniczych E_a i Eb oraz, że sumaryczne zmniejszenie przekroju spoiny wskutek wad < 25 %.

⁴¹ OZ oznacza oględziny zewnętrzne.