05

Omawiana przez nas animacja społeczna realizowana na wielu poziomach oznacza³:

na poziomie makrospołecznym

Wzrost funkcjonalności instytucji, uelastycznienia jej struktur i kreacji ich nowych zadań, roli, a co za tym idzie pozycji i znaczenia w środowisku lokalnym (np. model CAL).

na poziomie mikrostrukturalnym

•    metodę edukacji środowiskowej, której celem jest aktywizacja całej społeczności tak, by dokonać znaczących jej przeobrażeń. Zorientowana jest zwłaszcza na kształtowanie postaw, wzorów i wartości sprzyjających rozwojowi (poziom całej społeczności lokalnej),

•    stwarzanie warunków do zdobywania umiejętności życia społecznego, ucząc solidarności i współpracy. Wykorzystując proces i dynamikę procesu grupowego, przybliża mechanizmy funkcjonowania świata społecznego (poziom grupy),

•    wyzwalanie twórczości i wiaty we własne siły (poziom jednostkowy).

W naszej rzeczywistości kulturalnej dominuje jednak typ animacji nastawiony do wewnątrz - na to, co dzieje się w grupie, wpływ na poszczególnych jej członków. Inicjatywy animacyjne podążają głównie w kierunku autokreacji i samorozwoju, pragnąc wydobyć mechanizmy i wartości, które powodują, że człowiek wyzwala się i uniezależnia, czyli odnajduje swój własny sens istnienia. Daje się zauważyć także tendencja, zgodnie z którą pojęciu animacji przypisuje się ogromne pole działania obejmujące praktyki socjotechniczne, profilaktyczne, psychoterapie, działalność wychowawczą, pracę wolontarystyczną czy edukację pozaszkolną. W tym znaczeniu animacja jest wszystkim: celem, procesem, metodą i formą działań w sferze kultury oraz szerzej - społeczno-edukacyjnej.

W literaturze przedmiotu niezwykle uniwersalna, w praktyce - ogranicza się raczej do sfery artystycznej, organizacji imprez, prowadzenia różnego typu grup i zespołów - a więc obejmuje głównie problematykę zagospodarowania czasu wolnego.

Mimo że przywołując animację społeczno-kulturalną wspomina się o jej powiązaniach z ideą rozwoju społeczności lokalnych (community development), to jednak w powszechnym odbiorze animator nadal pozostaje związany z pracą w kulturze artystycznej, pracy katechetycznej, turystyce i wypoczynku.

Animacji nie można zamknąć w polu wąsko pojmowanej kultury. Dotyczy ona całości życia społecznego.' Nie należy jej traktować jako techniki służącej zajęciom czasu wolnego i upowszechniania dziel sztuki.³

⁵ B. Jediewska. Animator kultury zawód przyszłości, [w:) Animacja społeczno kulturalna wobec przemian cywizacyjnych, red. K. Hrycyłc. Wtocław 2000 r.. *. 35,

* M. Kopczyńska. Anmaqa społeczno kulturalna, s. 56.

⁵ Opinię P. Besnarda przytaczamy za W. Kopczyńska, op. cii. 3.57