09 (28)

jgg Część L Podstawy komunikacji

rozmawiała z Justinem. Mężczyźni wykorzystują głos u S|>osób bardziej asertywny i przejmują prowadzenie rozmowy, co daje w efekcie niższą wysokość, więcej głośności i czasami mniejsze zróżnicowanie. Jeżeli kobieta chce okazywać władzę, to może zachowywać się w sposób męski i wykorzystywać głos tak jak mężczyźni. |\xiobnie, mężczyzna może zapożyczyć od kobiet styl użycia głosu, aby budować porozumienie i zachęcać do współpracy.

Kultura także wpływa na sposób korzystania i głosu (Samowar, Mills, 1998). Członkowie kultur posiadających silną tradycję przekazu mówionego, jak Afroa-merykanie i Żydzi, cenią przemawianie i mają tendencję do mówienia z większym entuzjazmem i zaangażowaniem. Włosi i Grecy także są uznawani za mówiących więcej i korzystających z większej głośności, podczas gdy Tajowie i Japończycy mówią ciszej. W widu kulturach azjatyckich, gdzie ceni się uprzejmość, ludzie mówią mniej i hardziej doceniają ciszę. Oto kilka sugesdi dotyczących kompetentnego wykorzystywania parajęzyka.

■    Wykorzystuj różnorodne formy głosu, by wzmacniać znaczenie, dodawać emocji i utrzymywać uwagę swoich słuchaczy.

■    Dołącz więcej cichych pauz w strategicznych punktach rozmowy i kontroluj wypełnione pauzy, które odciągają uwagę słuchaczy od wiadomości.

■    Kiedy komunikujesz się z osobą z innej kultury, staraj się przewidywać różnice w parajęzyku i odpowiednio zmieniaj swój sposób wykorzystywania głosu.

5.4.5 Czas i przestrzeń

„Czas to pieniądz", „Nie pozwól, żebym czekał", „Daj mi trochę przestrzeni", .Czuję się przy tłoczony tym związkiem". Wyrażenia te zwracają uwagę na zestaw sygnałów niewerbalnych, których możesz nie traktować jako komunikacji niewerbalnej. Ludzie mogą wymieniać między sobą znaczące wiadomości, wykorzystując czas - zegar oraz przestrzeń - środowisko i dystans.

Zegar

Intencjonalne i nieintencjonalne wykorzystanie czasu w komunikacji jest nazywane chronomiką. To, jak ludzie stmkturalizują i wykorzystują czas, dostarcza informacji o roli czasu w społeczeństwie, o tym, jak ludzie cenią czas, siebie nawzajem oraz o statusie i władzy komunikujących się osób. W społeczeństwie, w który m przykłada się dużą wagę do czasu, takim jak Ameryka Północna, ludzie starają się osiągnąć tak dużo, jak to możliwe w danym czasie. Jeżeli czas jest uważany za cenny, to szacunek dla innych może być komunikowany przez .nietracenie" czyjegoś czasu i punktualność. W tak wrażliwych na czas kulturach, ludzie o wyższym stamsic i władzy kontrolują wykorzystanie czasu przez podejmowanie decyzji co do tego. kiedy maja. się odby wać spotkania. Status i władza są takie komunikowane przez to, że osoby o niższym statusie czekają i ich czas jest uważany za mniej wartościowy.

Chrononiikft jest skomplikowana, ponieważ jej użycie różni <aę znacząco w zależności od kultury i od osób. Pewien ckspcn chronomiki wskazuje, że wartościowanie czasu jest jednym z najlepszych sposobów poznania ludzi w danej kulturze (I.evine, 1997). Kultura jednak nic stanowi jedynego czynnika chronomiki. Każda jednostka ma swoją własną drogę i rytm czasowy, niezależny od chronomiki kulturowej. Partnerzy w związkach przeżywających trudności mogą ną przykład cierpieć z powodu niedopasowania czasowego. Wracając do części wstępnej rozdziału, Samantha zdawała sobie sprawę, że jej tendencja do spóźniania się może wpływać negatywnie na jej związek z Justinem.

Kiedy ludzie z jednej kultury chronomiczncj nawiązują kontakty z ludźmi z innej kultury, to mogą powstawać problemy (Samovar, Mills, 1998). Ludzie zc Stanów Zjednoczonych, Niemiec i Szwajcarii przywiązują dużą wagę do czasu i unikają „tracenia" go, co często prowadzi do pośpiechu, podejmowania się wielu zadań jednocześnie, impulsywności i szybkich decyzji. Przeciwnie postępują ludzie z. Meksyku, Japonii, Chin, Korei, którzy preferują wolniejsze tempo, wy korzystanie czasu i poświęcenie pełnej uwagi danej chwili, co prowadzi do większej refleksyjności i mniejszej impulsywności. Wyobraź sobie spotkanie biznesowe, w który m uczestniczą ludzie z dwóch rodzajów kultur chronomieznych - w cfekdc słabej koordynacji czasowej mogą ucierpieć działania w grupie. Uczestnicy pochodzący ze społeczeństwa, w którym czas jest traktowany poważnie, dążą do jak najszybszego rozwiązania problemu, natomiast ci, którzy pochodzą z kultury, w której czas jest mniej istotny, będą preferować bardziej rozważne podejście do rozwiązania problemu. Jeżeli uczestnicy nie potrafią rozpoznać i skoordynować tych różnic, to pojawiają się problemy komunikacyjne. Oto kilka sugestii dotyczących wykorzystania chronomiki.

■    Bądź świadomy tego, jak silne są wiadomości chronomiczne i upewnij się, że wykorzystujesz czas adekwatnie do swoicłi zamiarów. Na przykład, jeżeli twój przyjaciel ceni punktualność, to wiadomość, którą wysyłasz, przychodząc na spotkanie spóźniony lub nie odpowiadając na telefony i e-maile,

Spriwdi, czy wiesz?

W gk; sposób mógtbyś wykorzystać cm i przestrzeń, by kształtować spostrzeżenia i wrażenia, które wnł tworzą na twój temat?

jest negatywna.

■    Kiedy komunikujesz się z kimś pochodzącym z kultury, w której czas się ceni i wykorzystuje w inny sposób niż w twojej kulturze, bądź świadomy tych różnic, toleruj je i szanuj zachowania chronomiczne i preferencje tej osoby.

■    Pamiętaj, że osoba o wyższym statusie, np. kierownik, może okazywać swoją władzę, kontrolując twój czas.

środowisko

Oprócz czasu, ludzie wysyłają wiadomości niewerbalne przez swoje wykorzystanie przestrzeni. Jednym z aspektów przestrzeni, który komunikuje niewerbalnie, jest środowisko fizyczne, rzeczywiste miejsce, w którym zachodzi komunikacja, środowisko fizyczne wpływa na to, jak ludzie się czują, a co za rym idzie, jak się komunikują. W jednym z eksperymentów nad motywacją, pracownicy oceniali