104545

MM LIRYKA MISTrCZSA

„prawic bez kiwi i dała". A była naprawdę! Słowacki widział ją. rysował, opisywał w liście do Joanny Bobrowej...

Zaacranic granic między rzeczywistością materialna a Cym oo spirytualne jest stała, choć oczywiście rozmc się ujawniającą. cechą liryki mistycznej Słowackiego. W wierszach o pMgmrrr człowiek był sogoiifciMikupiającą cechy świa-Hm Utłuc tn35ej — jak w wierszu [O Polsko moja! tyś prrwszu świdruj — może tę rolę pełnie historia!lub ojczyzm. te centralny w utworze obraz Jtó65rca stworzW'. akuMer-ca", łączącego w sobie mocne akcenty materialne (tkany przez „silną dłoń robotnika", wywodzi się z ..bijących serc” i „o-twartych łon") z aspektem duchowym: to równocześnie ..wieków kobierzec*’, tkany według ..Chrystusa wzoru". Genezyjs-ioe dzieje natury i powieka ukazma równocześnie sw<ą idealni 3ucE 1 materia stanowią icdność. Duchu. »wr>ra    k^nhtfrc;i ynezy^ski^, lecz Pol

ska widzi je w kształtach powstającej materii, które znów okazują aę przenośnią, bo to kobierzec, który duch przez wieki tka. Poetycka metafora bardziej przekonująco niż zrobiłby to logiczny wywód pozwala oddać zasadę jedności świata, pnemkama gę czasów, ducha i kształtów materialnych. A aktualny, w którym podmiot w rozbłysku pmmęa , wyobraża ogarnia agśjfrpwazłosć i przyszłość,

■ u Słowac-

_| wiersza — spełni rolę mzbuizy. w piorunowe ramiona ściskając świat, dfeą ąnw? yW Panem...

Swat kosmiczny przedstawiany w liryce Staarinrgn sanowi jedność, wszystkie granice są w aa płynne l metrwok: me jest to jednak całość statyczna, ko — pMfcnmy sę znów nknaicmem Opackiego — stan

w którym wszystko czeka

ffoliaflm f&toW

KUB

I DYNAMIKA ona;

aa wielką przemianę. Rozmaite są jq zapowiedzi. Spiiytuato* cja kształtów materialnych tracącej ziemską taśmom kochanki w wierszu [Anioł ognisty — mo/ an/ kmĄ one

- niezwykły obraz drogi jakby w drugą stronę, od smerd ka życiu, od grobu ku liliom, światłu, muzyce: gry rinkncji. idące ku uduchowieniu materii i materializacji ducha, no wiące cechę konstytutywną obrazu świata okazywanego w wierszach mistycznych, podkreślają jakby gnoić papcia do stanu wyższego, w którym te praedzMły przestana istnieć. W którym — jak brzmi finalna zapowiedz om [O fotako moja! tyś pierwsza śwasraj — wujkami ab duda zbliży świat do ideału.

_ Sanat napełniony juz ldealnośoą. przygotowany do wyfefr chu, a przeocz sptącyTme dający «ę zbudzić. zmartwiały _JuS^Jnieświadomy — lakim wda gn^prwrr-r^a^ana goryczą, zwątpieniem, jak w wierszu [Daje* mi tylko ziemi milę] szuka sposobu, by rozwalić tę ospałą obojętno*, otworzyć drogę dla wolności kraju i swobody (muzącego ducha. W wierszach mistycznych Słowackiego świat, przepełnień \ wewnątrz dynamizmem, jest zarazem rozpaczliwie statyczny. jakby w masce spokoju. W masce tylko, bo starczy oto jakikolwiek bodziec, by trysnął wulkanem; moae to być jeden ..polski zgon", jeden człowiek, który podejmie rolę dudni wiodącego. Może to być także natchniony przez Bogi M {Odpowiedź na ..Psalmy przyszłości") lob z ducha rewolucja (Wyjeb* stu robotnikowi buntowniczy czyn się początkiem nowej ery.

Nasuwa gę wyraźna analogia między wspołczegfroio a ukazanym w otmtzis :