076

9. KOREKTY ZANURZEŃ DZIOBU I RUFY ORAZ PRZEGŁĘBIENIA M \ I KU

9.1. Wzory na zmiany zanurzenia dziobu i rufy po przyjęciu niewielkiej masy

Przyjęcie na statek w dowolne miejsce dodatkowych mas (ładunku, zapasów czy balastu) wiąże się ze zmianą masy i współrzędnych środka masy jednostki. W wypadkach przyjęcia pojedynczej partii ładunku lub napełnienia jednego zbiornika zapasów albo balastu, w celu uniknięcia pracochłonnego obliczania parametrów statku w tabeli obliczeń masowych (ewentualnie w arkuszu kalkulacyjnym w komputerze pokładowym), można wykorzystać wzory na zmiany zanurzeń dziobu i rufy. Ponieważ w tego typu wzorach za podstawę bierze się parametry statku przed jego doładowaniem, można je stosować wyłącznic do niewielkich przyjętych mas w relacji do początkowej masy statku. Należy jednak brać pod uwagę to, że już przyjęte masy rzędu 3-5% wyporności wywołują zauważalne odchyłki pomiędzy wyznaczonymi w opisywany sposób zanurzeniami a zanurzeniami rzeczywistymi lub obliczonymi metodą wzdłużnego zrównoważenia.

Przyjęcie dodatkowej masy na statek można rozdzielić na dwa etapy. Wpierw teoretycznie przyjmuje się dodatkową masę, tak by jej środek leżał na odciętej środka powierzchni wodnicy statku przed doładowaniem. Statek w tym etapie głębiej się zanurzy, ale jego przcgłębicnic nic ulegnie zmianie - dodatkowa masa została przyjęta na oś obrotu statku. W drugim etapie masę przesuwa się do położenia, w którym została w rzeczywistości załadowana - droga przemieszczenia środka masy pomnożona przez jej wielkość, to moment przegłębiający statek, wywołujący zmianę zanurzeń dziobu i rufy w stosunku do zanurzeń statku po pierwszym etapie operacji przyjmowania masy.

Wzory na zanurzenia dziobu i rufy po przyjęciu na statek niewielkiej masy są następujące:

^Iuo+ l(X)TPC„

T_ro +---

^R0 100-TPC,,

™(Xo-Xsoo) D₀ GM,₀ ’

^m(x_o-x_SO0) D₀GM_IO ’

To,

T_ri

gdzie: Tpo, Tr₀    - początkowe zanurzenia dziobu i rufy,

GM_Lo = Zh) + Ruj - z<jo - wzdłużna wysokość metacentryczna.

76