13012012962

uu w;iiiu|joil)fUl WIUSUWUSCI

tyra wi

spowodowana różną zawartością węgla wiąże się ściśle ze zmianą własności mechanicznych.

Zwiększenie zawartości węgla zwiększa wytrzymałość na rozciąganie R,„ i zmniejsza plastyczność stali. Maksymalną wytrzymałość osiąga stal przy zawartości ok. 0,85% węgła. Przy większej zawartości węgla wytrzymałość zmniejsza się na skutek pojawiania się coraz większej ilości cementu wtórnego, który wydziela się na granicach ziaren.

Zwiększenie zawartości węgla, oprócz obniżenia własności plastycznych, pogarsza również własności technologiczne stali węglowej; szczególne znaczenie ma pogorszenie spawalności.

4. Wpływ temperatury hartowania na właściwości mechaniczne stali

Jak istotny wpływ ma temperatura na mikrostrukturę i właściwości prześledzić można na przykładzie stali narzędziowej węglowej NI2. Stal ta jak wynika z symbolu, zawiera przeciętnie 1,2% C, jest więc stalą nadeutektoidalną. Wykresy przydatne do tej analizy (rys.

11) przedstawiają twardości martenzytu (krzywa c) i twardości stali zahartowanej z różnych temperatur o różnych zawartościach węgla. Stale nadeutektoidalne hartowane zostały z temperatur powyżej Acem (krzywa a) i powyżej Acj (krzywa b). Z krzywej twardości martenzytu wynika, źe wprowadzenie w czasie hartowania do austenitu węgla więcej niż 0,7 -0,8% daje niewielki efekt wzrostu twardości martenzytu. Stal NI2 zahartowana z temperatury powyżej Accm (pełna austenizacja) uzyskuje twardość mniejszą niż hartowana z temperatury Aci, tj. niepełnej austenizacji. Przyczyną takiego stanu jest większy udział austenitu szczątkowego w mikrostrukturze stali hartowanej z wyższej temperatury, w której cały węgiel znalazł się w roztworze (rys. 8). Przypadek taki przedstawia zdjęcie (rys. 9) mikrostruktury stali N12 zahartowanej z temperatury 1040°C.

Rys 11 Twardość stali w zależności od zawartości węgla i temperatury hartowania;