30
Rezultatem stosowania przez ekonomię abstrakcji naukowej jest tworzenie abstrakcyjnych pojęć, takich jak: kategorii i teorii ekonomicznych oraz modeli ekonomicznych, które przedstawiają uproszczony obraz przebiegu procesu gospodarczego w określonych warunkach.
Kategoria ekonomiczna jest to pojęcie ogólne, abstrakcyjne, wyrażające ogólne własności różnych elementów i aspektów procesu gospodarczego.
Określa ona istotne związki przyczynowo-skutkowe grupy takich samych (jednorodnych) zdarzeń gospodarczych np. towar, praca, cena, płaca, popyt, podaż. produkcja, kapitał, procent, zysk, inflacja itd.
Ustalenie istotnych, stale powtarzających się związków i zależności między kategoriami ekonomicznymi prowadzi do formułowania praw ekonomii, a łączenie tych praw w logicznie powiązane ze sobą systemy stwarza podstawę do konstruowania teorii ekonomicznych.
Teorie ekonomiczne odwzorowują zjawiska prawidłowości gospodarczej, przedstawiają ogólny obraz procesów i zjawisk gospodarczych, operują pewnymi założeniami upraszczającymi rzeczywistość.
Objaśniając rzeczywistość tłumaczą one np. przyczyny i skutki pewnych procesów gospodarczych (np. teoria kryzysów, teoria interwencjonizmu państwowego, teoria inflacji itd.). Teorie ekonomiczne dostarczają określonych wskazówek dla polityki gospodarczej.
Model ekonomiczny w najbardziej ogólnym znaczeniu jest synonimem teorii ekonomicznej, częściej jednak tego terminu używa się w znaczeniu węższym niż pojęcia teoria ekonomiczna.
Model ekonomiczny jest zbiorem założeń tworzących uproszczony, schematyczny obraz pewnego fragmentu lub całości gospodarki, w którymi można badać istotne zależności, abstrahując od zjawisk przypadkowych lub uznanych za mniej ważne dla wyjaśnienia danego aspektu rzeczywistości gospodarczej.
Analogicznie do podziału ekonomii na mikro- i makroekonomię możemy wyodrębnić modele mikro- i makroekonomiczne.