1 (262)

314

O modelach czytania

Efiziwtin wal u winy : jęsyku poMie )>a Arkusz I

O przyszłe życie bym nic stal. Lecz. zwykle W podobnych razach tu już każń nas czeka.

^ Krwawa nauka, którą dujem. spadu

^.Na wiasnąnaszĄ.głowę. Sprawiedliwość    _tsJ₀^5V v\«0'

Zwrncn podany przez nas czarę jadu — ^v2c^^>t'    ^f/

“Bo Własnych noszyeh ust. Z podwójnych względów

f^ż7nm aT^Ś^-_ffięęzgBStyó:    . fj •    ./1 c«ut.

Jestem i krewnym tego, i wasalem. —    Zs-'*- | V ^ m ( <V

To samo zbyt jut przeważnie potępia    dtOezeot^pJre *?*’ U^^e 5.

Tnkl postępek — lecz jestem. ććTwęćej.    i* c.2 Jwz, cVce.

■ .. ----......—

<7v»hV- nl,- . Uospotlarzem jegot który winien

_c^Aj^ Drzwi zamknąć jego zabótcy. nie owszem

^■pCAM.r-^e' EM.jp^.ywct ---    Ckw-o^it c-

Odpowiedzialne odpowiadanie Innemu w dekonstrukcji 315

6. PROPOZYCJA SZKOLNEJ LEKTURY. DEKONSTRUOWANIE REBELII MARIUSZA SIENIEWICZA, CZYLI WALKA STARYCH Z MŁODYMI

Sam.mu do piersi.zbój czy nóż przykładać.

A potem, Dunkan tak skromnie piastował Swą godność, tak. by[ nteskalnnie czy^t^

W pełnieniu swego ileIkiego urzędu,

Żc cnoty jego, jak anioły nieba,

‘Piorunującym głosem świadczyć będą Przeciw wyrodnym sprawcom ićgo śmiorci,

! 1 ność, jako nowo narodzone Nagie niemowlę lub cherub.siedzący Nu niewidzialnych,.powietrznych rumakach Wiać.będzie, w oczy każdemu okropny .Obraz Lei zbrodni. bv wiatr łzy osuszył, —

Jeden, wy łączu ie jeden, tylko bodziec    bczw z-AątUf

Podżega we mnie tę ppkuęę, to.jest    Vvsca^*jV

Anibicj'a\ ktÓiiLDlzeskakulac siebie. , i rpada po dmglęj slronie.    —^ ^ę.cA*_© c

D=> t\ttU&£T\

Cóż tam.    pA-Tot-*^

Wcllodzi Ldify Makbet

^csi.r~ ^1

iMtA -{"s

^oksot

v\«. sVw«v

w

P*-«^    C2A

e\Ń^\Ctzvu*^ _t v/o^cC^^*» f n.u>jiWt^

w*j'»- ęC o./j.k>c/-V    C) fr    -ETf lCA-

LADY MAKBET

Wtuśnie

Wstał od wieczerzy. Po coś się oddalił?

MAKBET

Czy pytał <3 mnie?

LADY MAKBET

Ty mnie o to pytasz?

MAKBET

Nie postępujmy dalej na tej drodze: - chce

Dopiero co mnie,obdarzy! Rodnością    cAdtL,

I sam dopierd co sobie kupiłem V. .    ’ 1 •    . .    -    , ,

Złota a ludzi sbwe <!:».,_Tr L-,^. _ , |A *o _&lc> «Ko(K.

Oodziltiby się jak najdłużej w świeżym"^- Ck*-c«- Cąc UNacAoiS* łu cs^s^ote,

Utrzymać blasku, nie zaś tak skwapliwie

Odrzucać.    L\    ■*■ ^L

LADY MAKBET

Bytaż pijaną nadzieja.

Co cię niedawno jeszcze kołysało?

Zasnęlaż potem i budziż się teraz,

Żeby ospale, rrwotnic patrzeć mt to.

Nu co tak raźnie wtedy poglądula?

Nie lepsze dajesz mi wyobrażenie I o miłości twojej. Mnsz skrupuły

Mężnie w czyn przelać tp, czego pożądasz?    jtlć <Us jpu w o- rw^ba _f

IłAotyc^Julu^Ż-    LrC?JCfA*n

Czytelnik współczesnej powieści ma przed sobą zupełnie inne zadania i wyzwania niż odbiorca realistycznej prozy narracyjnej sprzed lat. W sposób naturalny wynika to także z odmiennych postaw pisarzy zarówno wobec otaczających ich rzeczywistości, jak i rozumienia celu i sposobu pisania.

Pisarz dziewiętnastowieczny miał poczucie, że panuje nad rzeczywistością, stoi obok niej i może ją śmiało i bez zająknienia zreferować; pisarz nowoczesny (modernistyczny) odczuwa lęk, lęk przed stojącym przed nim zadaniem, ale i „lęk przed wpływem" - wie, że sam tkwi w tej rzeczywistości i jako ten-który-jest-w-środku nie może dać pełnego, „obiektywnego" świadectwa, proponuje więc epifanie, fragmenty, drobiazgi, w których zamknięte są zarazem: rzeczywistość, której doświadcza, i własna na nią reakcja, ekspresja i ocena¹¹².

Tendencja do zmiany sposobu mówienia i przekazywania swojego „bycia-w-środku" narasta i w polskiej powieści postmodernistycznej, odchodzącej od wielkich narracji, nadających historii świata uniwersalny sens¹¹³. Nic więc dziwnego, że wśród odbiorców tej prozy pojawiają się pytania, czy w świecie erozji sensów, treści i form literackiego przekazu taka literatura może stać się narzędziem ocalenia zdegradowanego świata¹¹⁴. Wielu spośród krytyków odrzuca utwory powstałe po 1989 roku, bowiem ich lektura nie daje im ani przyjemności czytania, ani intelektualnej satysfakcji. Budzą one sprzeciw, ponieważ są nudne w swoim idiomie, którego podstawą jest „totalna destrukcja

¹¹²    M. Dąbrowski, dz. cyt., s. 24.

¹¹³    Zob. J.-F. Lyotard, Kondycja ponowoczesna, przeł. M. Kowalska, J. Mi-gasiński, Warszawa 1997.

¹¹⁴    Zob. G. Matuszek, Wiek męski w prozie polskiej i europejskiej, w: Literatura wobec nowej rzeczywistości, dz. cyt., s. 201.