2 (209)

312 O modelach czytania

doświadczenia z uwięzienia pod zarzutem posiadania narkotyków), odnoszących się do kwestii wcześniejszego osądu i uprzedzenia.

Opierając się tylko na tym jednym przykładzie, moglibyśmy do zbudowania naszego modelu szkolnej lektury dekonstrukcyj-nej wykorzystać następujące etapy spotkania z tekstem:

1)    bardzo uważna lektura;

2)    ustalamy pewne oczywistości, założenia, co do których jesteśmy pewni (może gatunek, konwencja, czas powstania, konstrukcja opowieści), a które wydają nam się pomocne w naszych rozważaniach;

3)    wyznaczamy konteksty do lektury (filozoficzne, kulturowe, historyczne...);

4)    czyniąc te konteksty punktem wyjścia naszej opowieści o tekście, próbujemy zmierzyć się z wyczytanymi z utworu przekazami, skupiamy się na tym, co nieoczywiste, niejasne, niejednoznaczne;

5)    podążamy różnymi tropami, nie zamykamy się w jednej interpretacji, nie pozwalamy sobie na poczucie pewności, że odkryliśmy jedynie słuszne znaczenie tekstu;

6)    pozostawiamy szeroko otwarte drzwi dla interpretacji innych czytelników.

Jak przygotować ucznia do tak ogromnie wymagającej lektury? Pewne podpowiedzi dotyczące przyzwyczajania młodych czytelników do uważnego czytania znaleźć można w artykule Anny Krasuskiej, przedstawiającej kilka arkuszy egzaminacyjnych z wydrukowanym fragmentem Makbeta Szekspira, na który uczniowie nanosili swoje refleksje przed przystąpieniem do interpretacji¹. Przykłady uważnego czytania, z ołówkiem w ręku - to słuszna podpowiedz dla nauczycieli, jak powinni przygotowywać uczniów do samodzielnej lektury, do refleksji.

Egzazuiirmutimilny z języka polskiego Arkusz I

Na niewidzialnych, powietrznych rumakach, Wiać będzie w oczy każdemu okropny Obraz tej zbrodni, by wiatr Izy osuszył. Jeden, wyłącznie jeden tylko bodziec Podżega we mnie te pokusę, to jest    J

'<p/Ą dLuh-i b\/J _t ■LU-C cblCg^.

' M. Oa&OmC'    C

TO '|5DV⁽WV f ttockiec ⁰

LADY MAKBET    <r->

Byłaż pijaną nudzieja.

Co cię niedawno jeszcze kołysała? Zasnęlaż potem i budziż się teraz,

Żeby ospale, trwożnie patrzeć na to,

Na co tak raźnie wtedy poglądałniL^

Nie lepsze dajesz mi wyobrażenie I o miłości twojej. Masz skrupuły Mężnie w czyn przelać to, czego pożądasz?

•'£ chce Apcaocc('c^{r 1}

'tp^ouSZUiL.

rńf &3t —    HjZTo -

Wchodzi Ludy Makbet

Cóż tam?

LADY MAKBET

Właśnie

Wstał od wieczerzy, Po coś się oddalił? MAKBEF

Czy pytał o mnie?

LADY MAKBET

Ty mnie o to pytasz?

MAKBET    ---------------------^;iNs

Nie-ptSśtąpujmy dalej na tej drodze: \_____

r'Dopiero co mnie obdarzył godnością    ^

i sam dopiero co sobie kupiłem Złotą u ludzi sławę, sławę, którą Godziłoby Się jak najdłużej w świeżym Utrzymać blasku, nie zaś tak. skwapliwi "•Odrzucać.

_ (MdOMCQ /PiU , ££ /Mf 32> Q    cdjcUUU |

/7Cka^_}

ęr.Mj[? chat ćmoWo^ [żjyiYy^

-O    MrO- _    .

CUJUd&CcJlf cwp- i? t^ccAs.

/yn/je-nU-,

1

A. Krasuska, Analiza tematów maturalnych a model odpowiedzi, wskazówki metodyczne, cz. II, w: Przygotowanie ucznia do egzaminu maturalnego języka polskiego, cz. II, dz. cyt., s. 34-37. Dostępne także: www.oke.jaworzno.pl/ matura/down.php?f=Biuletyn_maturalny_2007.pdf; dostęp: 2 IX 2007. Załączone przykładowe arkusze maturalne pochodzą ze s. 34 i 35.