2012 10 05;03;298

układ podwójnie logarytmiczny, w którym przedstawiono te wyniki, nadaje się szczególnie dobrze do zestawienia dużej liczby danych, otrzymanych w szerokich granicach temperatur i czasów reakcji. Z kąta nachylenia poszczególnych odcinków prostych w tym układzie wyznaczyć można

Rys. 2.4. Przebieg utleniania tytanu dla szeregu temperatur, przedstawiony w układzie podwójnie logarytmicznym

wartość wykładnika potęgowego n w równaniach (2.9) i (2.10), gdyż po zlogarytmowaniu przyjmuje ono postać

1

log x = — log t+C    (2.11)

gdzie C' oznacza stałą. Gdy stała całkowania w równaniu (2.9) równa się praktycznie zero, wówczas C' = k', a więc z przecięcia się prostej w układzie log x od log t z osią rzędnych obliczyć można równocześnie odpowiednią stałą szybkości reakcji.

Należy jednak podkreślić, że układ podwójnie logarytmiczny jest z natury rzeczy mało dokładny, w związku z czym nie może być podstawą do

precyzyjnego wyznaczania wartości liczbowych stałych szybkości reakcji. Pozwala on jednakże na wyznaczenie wykładnika potęgowego n, a w konsekwencji na przedstawienie wyników badań w odpowiednim układzie potęgowym, który ostatecznie umożliwia dokładne wyznaczenie stałych szybkości reakcji na drodze graficznej.

W zakresie niskich i średnich temperatur proces utleniania ma zasadniczo odmienny charakter i daje się wyrazić zależnościami wykładniczymi, noszącymi nazwę logarytmicznych praw utleniania metali [16-4-19]. Wyróżnić można zasadniczo dwa graniczne prawa tego typu: logarytmiczne i odwrotnie logarytmiczne

	dt	= A exp (— B x)	(2.12)
oraz	dx dt	= A exp (f-)	(2.13)
Po scałkowaniu otrzymuje interpretacji graficznej:	się	następujące wyrażenia,	nadające się do
	X —	ki log (k2 t+Jc.i)	(2.14)
oraz	1 X	— ki—k5 log t	(2.15)

W celu zilustrowania różnych przebiegów utleniania metali przedstawiono poglądowy wykres omówionych praw kinetycznych (rys. 2.5).

Rys. 2.5. Graniczne typy przebiegów utleniania metali

Wyznaczenie z pomiarów kinetycznych wartości stałych logarytmicznych nastręcza znacznie więcej trudności niż wyznaczenie odpowiednich stałych potęgowych. Champion i Whyte [20] podali prostą metodę graficzną, pozwalającą na wyznaczenie wartości stałych k_u k₃ i k₃ w przypadku lo-

27