210

14

PRZEWODY I KABLE

14.1. Podział i ogólne zasady doboru

W elektroenergetyce przemysłowej są stosowane:

—    przewody gołe: w liniach napowietrznych, stacjach WN, niektórych instalacjach (np. odgromowe, w akumulatorniach), trakcji elektrycznej (przewody jezdne suwnic i dźwigów);

—    przewody instalacyjne: w instalacjach, obwodach wtórnych, rozdzielnicach nn;

—    szyny i prefabrykowane przewody szynowe: w rozdzielnicach, rozdzielniach, krótkich liniach przemysłowych o dużych prądach;

—    kable elektroenergetyczne: w instalacjach, liniach przemysłowych;

—    kable sygnalizacyjne.

Dobór przewodów i kabli sprowadza się do określenia:

A — wymaganej budowy przewodu (typu),

B — napięcia znamionowego,

C — materiału żył,

D — przekroju żył.

Typ przewodu, a więc jego budowa, (kryterium A) musi być dostosowany do warunków, w jakich będzie on pracował. Szczegóły dotyczące przeznaczenia przewodów i kabli podano przy omawianiu poszczególnych typów,

Napięcie znamionowe przewodu lub kabla (kryterium B) nie powinno być niższe niż napięcie znamionowe sieci, w której będzie on pracował. W niektórych przypadkach wymagania są bardziej ostre, dotyczy to:

—    przewodów jednożyłowych układanych w rurach stalowych łub otworach prefabrykowanych — napięcie znamionowe tych przewodów nie może być niższe niż 750 V;

—    przewodów w obwodach oświetlenia bezpieczeństwa, ewakuacyjnego i kierunkowego — napięcie znamionowe tych przewodów powinno wynosić co najmniej 250 V przy napięciu zasilania do 110 V oraz 750 V przy napięciu zasilania wyższym niż 110 V.

Napięcia znamionowe przewodów podaje się jako napięcia fazowe Ua, a więc napięcia między żyłą roboczą a żyłą zerową lub ziemią. Wyjątkiem są wielożyłowe przewody na napięcie 1 kV, które jest napięciem międzyprzewodowym U. Dla kabli napięcia znamionowe określa się przez UJ U.

Jako materiał żył (kryterium C) stosuje się aluminium. Żyły miedziane można stosować jedynie w instalacjach:

—    podlegających wstrząsom i drganiom, mogącym szkodliwie wpłynąć na połączenia przewodów;

—    wymagających zastosowania połączeń ruchomych;

—    w których nie można zabezpieczyć przewodów o żyłach aluminiowych przed korozją;

—    w obwodach wtórnych zabezpieczeń, automatyki i sterowania urządzeń oraz w obwodach układów pomiarowych, sygnalizacji i bezpieczeństwa;

—    w teatrach, kinach, halach sportowych i innych obiektach z widowniami o więcej niż 300 miejscach, jeżeli wymagany przekrój żył przewodów nie przekracza 6 mm¹;

—    w muzeach, obiektach budowlanych uznanych za zabytki i w bibliotekach, jeżeli wymagany przekrój żył przewodów nie przekracza 6 mm²;

—    w obiektach studyjnych, nadawczych i odbiorczych radia i telewizji oraz w obiektach telekomunikacji przewodowej i bezprzewodowej;

—    w obiektach służby zdrowia i opieki społecznej, jeżeli wymagany przekrój żył przewodów nie przekracza 6 mm²;

—    prądu przemiennego o częstotliwości większej niż 500 Hz;

—    w pomieszczeniach zagrożonych pożarem lub wybuchem;

—    w obiektach remontowanych, jeżeli remont obejmuje jedynie wycinki instalacji z przewodami o żyłach miedzianych, a ze względów technicznych lub eksploatacyjnych nie jest uzasadniona wymiana na przewody o żyłach aluminiowych;

—    innych niż wymienione, jeżeli przekrój żył przewodów nie przekracza 6 mm², a zastosowanie przewodów o żyłach miedzianych jest uzasadnione względami technicznymi.

Doboru przekroju żył (kryterium D) dokonuje się (patrz p. 14.2) ze

względu na:

a)    obciążalność prądową^długotrwalą,

b)    obciążalność prądową zwarciową,

c)    dopuszczalny spadek napięcia,,

d)    wytrzymałość mechaniczną,

e)    wymagania unifikacji,

f)    skuteczność zerowania,

g)    ufot,

h)    ekonomiczną gęstość prądu.

Ponadto dobór przekroju jest związany z zagadnieniem:

—    oddziaływań elektrodynamicznych przy zwarciach — dla kabli jednożyłowych i szyn;

—    skoordynowania obciążalności prądowej długotrwałej przewodu z zabezpieczeniem - w instalacjach dotyczy to koordynacji z prądem znamionowym wkładki bezpiecznikowej, w zależności od grupy przewodów.

Nie w każdym przypadku zachodzi konieczność sprawdzania doboru przekroju wg wszystkich kryteriów (niektóre z nich są spełnione automatycznie). Przy omawianiu poszczególnych przewodów podano kryteria, wg których należy dobrać przekrój.

14.2. Dobór przekroju przewodów

14.2.1. Obciążalność prądowa długotrwała i zwarciowa

Obciążalność prądowa długotrwała I_M (prąd dopuszczalny długotrwale) wynika z bilansu energetycznego odcinka przewodu w stanie ustalonym

II ■3	/Mm </ RWC	04.1)
ASJd =	II 1 S°	04.2)

14'