21122010036

1. Krzemienie kredowe

Wyżyny Wołyńsko-Podolskiej i Pagórów Chełmskich

W szerokim zasięgu osadnictwa KW-LCM dostępne były różnorodne surowce krzemienne, w tyin wszystkie wysokogatunkowe odmiany kopalniane, zaspokajające wymagania technologiczne i gospodarcze tego przemysłu krzemiennego. Wschodnie, wołyńsko-podolskie, ośrodki osadnicze tej kultury zlokalizowane były w większości bezpośrednio na złożach krzemienia wołyńskiego. Z kolei centra osadnicze znajdujące się w obecnych granicach Polski położone były zawsze (z wyjątkiem stanowisk na Pogórzu Rzeszowskim) w zasięgu jednodniowej wyprawy (lub bliżej) od złóż krzemieni: czekoladowego, gościeradowskiego, świeciechowskiogo, jurajskiego czy rejowicckiego (mapa 1). W wyspowatym zasięgu KW-LCM dostępny był także krzemień narzutowy. Ta łatwa osiągalność różnorodnych skał krzemionkowych znalazła odzwierciedlenie w strukturze surowcowej inwentarzy z poszczególnych stanowisk.

Charakterystyka surowców krzemiennych oraz warunki geologiczne i zasięgi złóż znajdujący cli się w obecnych granicach Polski są dobrze opisane w literaturze, dlatego poświęcenie im tu miejsca byłoby jedynie powielaniem ogólnie dostępnych danych (A. Dzieduszyckn-Maehnikowa, J. Lech 1976; M. Kaczanowska, J. K. Kozłowski 1976; J. Lech 1981; R. Schild 1971; R. Schild, H. Królik, J. Mościbrodzka 1977; R. Schild, H. Królik, M. Marczak 1985; Z. Krzak 1961; B. Balcer 1970; 1971; 1975; J. Libera, A. Zakościelna 1987). Znacznie gorszy był dotychczasowy stan wiedzy na temat krzemienia zwanego powszechnie „wołyńskim" lub „nadbużańskim” (K. Jażdżewski 1936, s. 290), którego wychodnie zlokalizowane są na obszarze Wołynia i Podola. S. Krukowski, który wyróżnił i scharakteryzował ten surowiec w inwentarzach Lubelszczyzny, zachodniego Wołynia i Podola (1920, s. 197-198; 1922, s. 41, 49), nazwa) go „południowo-wschodnim”, a nazwą tą posługiwali się także L. Sawicki (1925, passim) i W. Antoniewicz (1925, s. 223-224). J. Bryk jako pierwszy (1928, s. 21) wskazał rejony występowania złóż tego krzemienia nad górnym Bugiem, Styrem i Ikwą. Penetracje terenowe A. Cynkałowskiego zaowocowały między innymi obserwacjami dotyczącymi