250

Parlament. Funkcje

Absolutorium jest to pozytywne skwitowanie wykonania przez Radę Ministrów ustawy budżetowej w minionym roku budżetowym. W praktyce nabiera ono walom szerszego, stanowiąc polityczną ocenę całokształtu działalności rządu. W obecnym stanie prawnym odmowa udzielenia absolutorium nie pociąga za sobą żadnych bezpośrednich skutków prawnych, choć można przypuszczać, że w aspekcie politycznym jest ona równoznaczna z wezwaniem premiera do złożenia dymisji rządu. Jest to jednak możliwe tylko pod warunkiem, że gabinet urzędujący w momencie udzielania absolutorium jest tym samym gabinetem, który wykonywał budżet w roku poprzednim. Jeżeli w międzyczasie dojdzie do zmiany rządu, procedura udzielania absolutorium nabierze znaczenia symbolicznego.

242. Choć - jak już wspomniano - art. 95 ust. 2 konstytucji łączy funkcję kontrolną wyłącznie z Sejmem, w praktyce pojawiły się też pewne instrumenty kontroli sprawowane przez Senat. Od wielu już lat istnieje praktyka tak zwanych oświadczeń senatorskich (art. 49 regulaminu Senatu), które mogą dotyczyć wszelkich kwestii związanych z wykonywaniem mandatu i mogą też zawierać wnioski i uwagi kierowane między innymi do członków Rady Ministrów. W takim wypadku są one kierowane do adresata, który ma udzielić pisemnej odpowiedzi w terminie trzydziestu dni. Przypomina to swym ukształtowaniem interpelacje poselskie, jednak wobec braku podstawy konstytucyjnej trudno byłoby wyprowadzać obowiązek odpowiedzi z argumentu innego niż polityczny autorytet Senatu.

Nowela regulaminu Senatu z marca 2000 roku przyznała też komisjom senackim prawo żądania od przedstawicieli Rady Ministrów (a także od licznych innych podmiotów) przedstawiania informacji, wyjaśnień i opinii, przekazywania materiałów oraz czynnego udziału w posiedzeniach komisji (art. 60 ust. 3-5 regulaminu Senatu). Mogą tu powstawać pytania o podstawę ustanowienia takich obowiązków przez regulamin i o dopuszczalność takiego rozbudowywania funkcji kontrolnej przez Senat.