się 10% jego zawiesinę w PBS z dodatkiem 500 j.m. penicyliny i 2 mg streptomycyny na mililitr i pozostawia w celu odstania się w 4VC na co najmniej 1 godzinę. Z górnej klarownej warstwy sporządza się rozcieńczenie 1:10 i po 0.2 ml dodaje do 0,1 ml zawiesiny komórek (5 x 105/ml) mysiej neuroblastomy w studzienkach mikropłyty. Zakażone hodowle inkubuje się w temperaturze 35—36VC przez 4 dni w atmosferze 5% C02, a następnie przepłukuje studzienki PBS (pH 7,2—7,4), utrwala komórki hodowli acetonem przez 30 minut w temperaturze pokojowej i barwi koniugalą chomiczej surowicy przeciw CVS ('klasycznemu wirusowi ulicznemu) znakowaną fluorescciną. Po przepłukaniu PBS hodowle dobarwia się błękitem Evansa 1 :200 przez 5—10 minut, płucze i bada odwróconą płytkę w odwróconym mikroskopie fluorescencyjnym. Antygen wirusa wścieklizny jest dobrze widoczny w postaci zielonych błyszczących cząstek.
Porównanie ze standardową próbą biologiczną na myszach wykazało, że opisana metoda hodowli komórek jest od niej znacznie czulsza, bez porównania szybsza i tańsza. Wyniki te, uzyskane w Instytucie Chorób Zakaźnych Ministerstwa Rolnictwa Kanady, stanowiły podstawę urzędowego zalecenia zastąpienia tym testem próby biologicznej na myszach, od czerwca 1986 r. Wydaje sic celowe przebadanie przydatności do takiego rozpoznawania innych .typów hodowli komórek, np. linii BHK-21 i fibrosarkomy psów, A-72, mniej wrażliwych na zakażenie ulicznymi szczepami wirusa wścieklizny niż komórki mysiej neuroblastomy. Tollis i wsp. uważają jednak, żc próba biologiczna z użyciem myszy ssących jest czulszą metodą niż namnażanic wirusa w hodowli komórek z następowym użyciem odczynu 1F.
Badanie serologiczne
Stosuje się głównie odczyn seroneutralizacji metodą rozcieńczeń badanej surowicy przy stałej dawce 100 LD50 szczepu fixe wirusa.
Według danych Sielimowa i wsp. w surowicach ludzi nie szczepionych brak w ogóle przeciwciał; w 10—14 dni po zastosowaniu szczepionki typu Fermiego pojawiają się one, w 3—4 tygodniu osiągają miano 1:40—1 :80, a 5—6 tygodniu (maksymalny poziom) — 1:160 1:640.
Stwierdzenie przeciwciał u człowieka nie szczepionego wskazuje na jego zakażenie.
Piśmiennictwo. 1- COTTRAL G. H. (red.): Manuał of standardized methods for veterinary microbiology. Corastock Cornell Univcrsity Press, Ithaca 1978. 2. GŁOWACKA W'.:
Wirusy wścieklizny. Zarys wirusologii praktycznej pod red. F. Przesmyckiego. PZWL. Warszawa 1963. — 3. GOLDWASSER R.A., KISSUNG R.E.. CARSKI T. R.. HOSTY T.S.: Buli. Wid. lllth Org. 20, 579, 1959. — 4. Instrukcja nr 27 Ministerstwa Rolnictwa — Departament Weterynarii w sprawie laboratoryjnego rozpoznawania wścieklizny u zwierząt, z dnia 16 IV 1973. — 5. KRIF.G K.: Arch. F.xp. Vet. Mcd. 17, 391, 1963.
— 6. LARGUI O.P., GONZALfciS L. E.. HELD J.R.: App). Microbiol. 25, 187, 1973.
— 7. LIEBKF II.: Dtsch. Tierarztl. Wschr. 72, 30, 1965. — 8. LOUIE R.F., DOB-KIN M.B., MEYER P.. CHIN B., ROBY R. F.., HAMMAR A. II., CABASSO V.J.: J. Biol. Standard. 3, 365. 1975. — 9. OSOLINA F-, ENGLERT H.K.: Beri. Munch. Tierarztl. Wschr. 75, 66, 1962. — 10. Rapid laboratory techniqucs for the diagnosis of viral infcctions. WHO. Gcneva 1981. — 11. SCHNEIDER I..G.: Zbl. Vct. Met. 16B, 24, 1969.
— 12. SCHULZ W.: Mh. Vct. Mcd. 41, 327. 1986. — 13. SEROKOWA D., WOJ
CIECHOWSKI K.: Pr/egl. Epidcmiol. 19, 397. 1965. — 14. SIELIMOW M., KLU-JEWA J., SIEMIENOWA J.: Współczesne metody laboratoryjnej diagnostyki wścieklizny. PWRiL, Warszawa 1966. — 15. TIERKEL F. S.: Shipmcnt of Specimcns. and Techniqucs for Prcparation of Animal Tissues for Laboratory Diagnosis. Section 1 in „Laboratory Techniques in Rabies”, WHO, Geneva 1954. — 16. TIERKEL E. S.: Rabics. In Advances in Yetcrinary Science Vol. V. 183, Acadcmic Press, New York and London 1959. - 17. TOLLIS M.. BUONAYOGLIA C, Dl TRANI I.., YlGNOLO E: J. Vet. Mcd. 35B, 504, 1988. - 18. WEBSTER W. A.: Canad. J. Vct. Res. 51, 367, 1987. — 19. WIEGAND D.: Arch. Exp. Vct. Med. 29. 323. 1975. 20. WILSNACK R.E., PARKER R.L.: Am.
J. Vet. Rcs. 27, 39, 1966. — 21. W ITT MANN W.: Arch. Exp. Vel. Med. 18, 1183, 1964. 22. WOJCIECHOWSKI K.: Acta Microbiol. Polon. 3B. 167, 1971. — 23.
WOJCIECHOWSKI K.: Acta Microbiol. Polon. 1976. — 24. WOJCIECHOWSKI K.. GRYS S.: Acta Microbiol. Pol. 4. 209, 1971. 25. WOJCIECHOWSKI K„ TR1PPEN-
BACH B.: Med. Wet. 27, 6, 1971. — 26. WOJCIECHOWSKI K.J.: Acta Microb. Polon. 25. 145, 1976.