3 (188)

1 74 r (tv)

będą odpowiadać tym rodzajom. Filozof podobny jat do matematyka w sernic, w jakim ten wyraz jest używany; wszak matematyka ma również części, istnieje w niej bowiem nauka pierwsza, nauka druga i inne kolejne «.

Skoro zadaniem jednej nauki jat badanie praeeiww^w a mnogość jest przeciwstawiona jedności — zatem do jednej nauki należy badanie zaprzeczenia i braku, ponieważ w obydwu przypadkach badamy faktycznie jedną rzecz, której negacja albo brak jest negacją albo brakiem (albo mówimy po prostu, że ta rzecz jest nieobecna, albo że jest nieobecna w jakimś poszczególnym rodzaju; w tym drugim przypadku różnica jest dodana do tego, co się mieści w czystej negacji; negacją bowiem jest nieobecność rzeczy, o której mowa, podczas gdy w braku istnieje także znajdująca się w przedmiocie natura, której brak jest stwierdzony). Z rozważań tych wynika, te prze-' dwieństwa pojęć, któreśmy wyżej wymienili, takie jak inny, niepodobny, nierówny i wszystkie inne pochodzące albo z tych, albo z mnogości i jedności, muszą być przez wspomnianą naukę rozpoznawane. Do tych pojęć należy włączyć sprzeczność (hmfir^ę), bo sprzeczność jest rodzajem różnicy, a różnica jest rodzajem odmienności - (łwpónję)- Skoro więc Jedność ma wiele znaczeń, to również i terminy te będą miały wicie znaczeń, jednak pognanie ich wszystkich należy do jednej nauki. Termin bowiem należy do różnych nauk nie wtedy, gdy ma wicie znaczeń, ale wtedy, gdy nie ma jednego znaczenia i jego definicje nie mogą się odnosić do jednego pierwotnego znaczenia. Zatem, skoro wszystko odnosi się do tego, eo jest pierwsze, na przykład wszystko, co się nazywa jednym odnosi się do pierwotnej jedności, musimy powiedzieć, ic tak samo będzie również w przypadku „tego samego" i „innego", i w przypadku przeciwieństw w ogóle. Tak

wite, rozróżniwszy odmienne marzenia każdego wrów. należy teraz wyjaśnić, w ilu rninmach każdy jest orzeka-ny, praca powołanie się na to, cojcss ptrwoac w htfq kategorii, potfajtc, w jakim pozostają do niej Moconkn, niektóre bowiem rzeczy tak łnĄ nazywane na tej podsta-wie, że mają to pojęcie pierwotne, inne, ponieważ je tworzą, a jescze mne na inne podobać sposoby.

Jest zatem jasne (jak to wykazaliśmy w mwrj księdze oaporiaeh;. że tylko jedna nauka zdolna jest do wyjaśnienia tych pojęć jak również substancji (to była jedna z naszych sporu); do filozofa zresztą należy zbadame tego wszystkiego. Gdyby to nie było zadaniem Barda, to do czyich zadań należałoby zbadanie czy Sokiates jest tożsamy z Sokratesem siedzącym, albo czy jedna rzecz ma jedno przcdwiećsrwo, albo czym jest pracdwiolsłwo 1 ile ma znaczeń? I podobnie w innych tego rodzaju przypadkach. Skoro więc modyfikacje te są istotnymi własnościami /Jedności jako takicjf^Bytu jako takiego,/a nie jako liczb, linii czy ognia, jest przeto jasne, że do tej nauki należy badanie zarówno istoty tych pojęć, jak i ich własności, d zaś, którzy badają te własności, nie dlatego mylą się, że nie filozofują (oś ę&oGoęouraę), lecz dlatego,

1i nie pojmują, żc substancja, o której nie mają jasnego wyobrażenia, jest wcześniejsza od swoich atrybutów. Tak samo liczba jako liczba posiada swoiste atrybuty, takie jak nieparzystość i parzystość, współmiemość i równość, nadmiar i brak, własności, które przysługują licz bom samym oraz liczbom w ich wzajemnych stosunkach. Podobnie dało stałe, nieruchome i będące w ruchu, lekkie i dężldc mają inne własnośd swoiste. Również i Ryt jako taki posiada pewne własności swoiste i filozof powinien szukać prawdy o tych własnościach. Uzasadnienie tego może być takie: dialekcycy i sofiści chcą uchodzić