94 95 (4)

94 ĆWICZENIA I WYJAŚNIENIA

Z42: Jaka będzie następna litera?

S W Z B ?

Serię tę utworzono biorąc co trzecią literę alfabetu i traktując A jako kolejną po Ż. Tak więc B jest trzecią literą po Z, a brakująca litera. E, jest trzecią literą po B.

Teoretycznie rzecz biorąc, można by wielokrotnie tak powracać do A po dojściu do Ż, lecz bardzo skomplikowałoby to sprawę i dlatego zadania takie spotyka się rzadko.

UKŁADY GRAFICZNE

Zadania literowe mogą być przedstawiane na kilka różnych sposobów. Jedne z. nich mają maskować serie, inne - ułatwiać ich dostrzeżenie, analogicznie, jak dzieje się to w podobnych zadaniach liczbowych. Jeszcze inne sugerują zastosowanie odmiennego rodzaju relacji.

Proste układy kwadratowe

Ułożenie liter w kwadrat zwykle nasuwa myśl, że coś zmienia się w rzędach i kolumnach. Poszczególne litery w pojedynczym szeregu lub kolumnie mogą nie być powiązane między sobą, lecz połączone w jakiś sposób ze swoimi odpowiednikami w innych szeregach lub kolumnach.

Na przykład każda z liter w jednej kolumnie może być o dwa miejsca w alfabecie wcześniejsza od odpowiedniej litery w innej kolumnie; albo odstęp między literami w szeregu jest taki sam, jak między literami, które znajdują się bezpośrednio pod nimi. Poniższy przykład pokazuje, o co chodzi:

Z43: Jakiej litery brakuje?

T    P    Ł

O    L    G

W    P    ?

Litery w drugiej kolumnie są wcześniejsze o trzy, cztery i pięć miejsc w alfabecie od swoich odpowiedników w kolumnie pierwszej; litery w kolumnie trzeciej są wcześniejsze o cztery, pięć i sześć

inirjsi oil tych z kolumny drugiej; poprawną odpowiedzią jest K. Ii*s| to trudne zadanie.

Domino

1'oima domina może maskować zupełnie proste serie lub suge-lować powtarzanie relacji, jak w poniższym zadaniu:

Z.44: Wstaw brakującą literą.

D A

K H

? P

Z U

W każdym prostokącie litery są oddalone od siebie o trzy miejsca, In /ąi od prawej do lewej; odpowiedzią jest T.

Pojawienie sią formy domina wskazuje najczęściej na występowanie w zadaniu dwóch serii, np. jednej na górnych, a drugiej u.i dolnych polach. Ale jednym z najbardziej łubianych przez autorów testów jest takie zadanie:

Jedna seria zaczyna sią tu w górnym polu pierwszej kostki, jej drugi element znajduje sią w dolnym polu drugiej kostki, trzeci w górnym trzeciej, itd., a druga seria przebiega analogicznie, rozpoczynając sią w dolnym polu pierwszej kostki. W podanym przykładzie na serie składają sią co drugie litery alfabetu, a wiąc poprawnymi odpowiedziami są E i R.

Koła

Większość autorów testów wie, że lepiej nie przedstawiać serii w układzie kołowym, z tego samego powodu, dla którego unika sią takiej formy w zadaniach z liczbami - zależnie od tego, w którą stroną sią posuwamy, możemy uzyskać dwie różne odpowiedzi. Na przykład: