badwłasn0056

110

jeśli Su jest polem przekroju w miejscu zerwania.

Równocześnie z określeniem granicznych wartości naprężeń, próba jednoosiowego rozciągania zezwala na wyznaczenie odkształceń wywołanych zewnętrznym obciążeniem. Odkształcenia te, jako wydłużenie względne i przewężenie, stanowią miarę zdolności do odkształceń plastycznych.

Wydłużenie względne oblicza się z zależnościt

A - ^ŁlIb ^Ł<? * ¹⁰⁰2[*1 >

gdzie

Lu - długość pomiarowa po zerwaniu, [mm]

Lo - długość pomiarowa początkowa, [mm]

Rys. 65.

Oznaczenia przy symbolu At

A^,    A₁₀ wskazują, że pomiaru wydłużenia dokonano

na próbkach pięcio lub dziesięciokrotnych,

^A50* ^aqq na próbce prostokątnej (płaskiej) o długości pomiarowej Lo równej odpowiednio 50 i 80[mmj.

A-|00* A200 ^na P^r°^{bce z} drutu o długości pomiarowej 100 lub 200 C mmJ .

kreślone wydłużenie względne jest sumą wydłużenia równo-iernego i przewężeniowego (Rys. 65.)

Wydłużenie równomierne Ar obliczane jest z zależności:

Ar

Lr - Lo

Eo-

Lr

lub

gdzie:

Ar

—io¹⁰    • 100& [%}

4lr - bezwzględne wydłużenie równomierne, _L«uuj ,

'Dla próbki o przekroju kołowym można przyjąć (w przybliżeniu) , że

Ar

—-^²— . 100Ł [%} ,

dr*

gdzie:

do - pierwotna średnica próbki, [mm] ,

dr - średnica próbki po zerwaniu, mierzona poza strefą tworzenia się przewężenia.

Pomiaru A\-r można dokonać również z wykresu przebiegu próby rozciągania (Rys, 65.) , wyznaczając równocześnie bezwzględną wartość wydłużenia przewężeniowego.

Przewężenie względne "Z" wyznaczyć można z zależności:

- _ So - Su

gdzie:

So - powierzchnia pierwotnego przekroju poprzecznego próbki [mra^],

Su - powierzchnia przekroju poprzecznego w miejscu zerwania [mm^J ,

Dla próbek okrągłych otrzymamy

Z .(4, 4\.^00?_o [?•]