CCF20081007001

PN-91/M-04301

2.9.    połączenie adhezyjne — zjawisko połączenia się powierzchni styku trących się ciał wywołane międzyczą-steczkowym przyciąganiem materiału obu ciał.

adhesive joint joint d’adhesion Adhasionsverbindung anre3HOHHoe coennHeHHe

2.10.    zatarcie — proces szybkiego rozwoju połączeń adhezyjnych powierzchni trących się ciał, charakteryzujący się skokowym wzrostem oporów tarcia i intensywności zużycia, prowadzący do głębokiego niszczenia powierzchni i często do zatrzymania ruchu względnego tych ciał.

scoring (seizure) grippage Fressen 3annp

2.11.    tribologia — nauka o zjawiskach i procesach występujących przy wzajemnym oddziaływaniu powierzchni i otoczenia ciał będących w styku tarciowym. Dotyczy zagadnień tarcia, zużycia i smarowania.

tribology

tribologie

Tribologie

TpHÓOJTOrHH

2.12.    tribotechnika — praktyczne (techniczne) zastosowanie tribologii.

tribotechnics

tribotechniąue

Tribotechnik

TpH60TeXHHKa

2.13.    tribochemia — dział tribologii obejmujący zjawiska chemiczne i Fizykochemiczne występujące na powierzchni ciał podczas tarcia.

Należą do nich m. in.:

—    tribokorozja,

—    triboreakcja,

—    triboabsorpcja,

—    triboutlenianie. tribochemistry tribochimie Tribochemie tph6oxhmhh

2.14.    tribofizyka — dział tribologii zajmujący się zjawiskami fizycznymi występującymi na powierzchni ciał podczas tarcia.

Należą do nich m. in.:

—    triboluminescencja,

—    triboemisja. tribophysics tribophysiąue TribophysiR^-TpH60(J)H3HKa

2.15.    system tribologiczny — układ składający się z obciążonych tribologicznie elementów współpracujących oraz ich otoczenia.

tribological system systeme tribologiąue tribologisches System, Tribosystem TpHÓonorHHecKaa CHCteMa

2.16.    obciążenie tribologiczne; wymuszenie tribolo-giczne — oddziaływanie otoczenia na system tribologiczny, stymulujące tarcie.

Obciążenie tribologiczne jest określane przez wielkości: prędkość ruchu względnego, siłę obciążającą, temperaturę, itp. tribological load decharge tribologiąue tribologische Beanspruchung TpHÓonorHHecKaa Harpy3Ka

2.17.    badanie tribologiczne — badanie procesów i zjawisk występujących podczas tarcia, zużycia i smarowania.

tribological investigation essai tribologiąue Triboforschung TpnóoJiorHHecKHe Hcnbrramie

3. RODZAJE TARCIA

3.1.    tarcie spoczynkowe — tarcie ciał nie zmieniających wzajemnego położenia.

static friction frottement au repos statische Reibung CTaTHnecKoe TpeHHe

3.2.    tarcie ruchowe — tarcie ciał znajdujących się w ruchu względnym.

kinetic friction frottement en mouvement kinetische Reibung KHHeTHHecKoe TpeHHe

3.3.    tarcie ślizgowe — tarcie ruchowe, przy którym prędkości ciał w punktach objętych strefą styku są różne i leżą w płaszczyźnie stycznej do powierzchni styku.

sliding friction frottement de glissement Gleitreibung TpeHHe CKOJtbWeHHH

3.4.    tarcie toczne — tarcie ruchowe, przy którym chwilowe prędkości ciał trących się w punktach objętych strefą styku są równe, zaś strefa styku przemieszcza się zgodnie z ruchem obrotowym ciał wokół osi chwilowej leżącej w tej strefie.

rolling friction frottement de roulement Rolireibung TpeHHe KaHeHHSt

3.5.    tarcie wiertne; tarcie krętne; tarcie czołowe — tarcie ślizgowe ciał z płaską powierzchnią styku, wykonujących względny ruch obrotowy wokół wspólnej osi, prostopadłej do płaszczyzny poślizgu.

pivoting friction frottement de pivotement Bohrreibung TpeHHe BepneHHn

3.6.    tarcie toczne z poślizgiem — tarcie ruchowe ciał, których sposób wzajemnego przemieszczania powoduje w strefie styku jednoczesne występowanie tarcia tocznego i tarcia ślizgowego.