CCF20100112001

Małe społeczności, charakteryzujące się bliskimi więzami nieformalnymi, na ogół nie dysponują wystarczającymi środkami finansowymi i zasobami profesjonalistów. Małe społeczności nie mogą uchwalać przepisów, powoływać i utrzymywać wyspecjalizowanych agend ani wprowadzać ograniczeń, na przykład dotyczących liczby punktów sprzedaży alkoholu, czy obligatoryjnych programów edukacyjnych na terenie szkół [Swiątkiewicz, 2002, s. 34],

Założenie, że istniejące na terenie gminy specjalistyczne placówki i agencje są podstawowymi jednostkami zapobiegania narkomanii i alkoholizmowi, w podejściu interdyscyplinarnym jest zastępowane przez koncepcję szerokiego udziału w tym procesie wielu innych instytucji. Zapobieganie może i powinno być uwzględnione w programach zarówno szkolnictwa, jak i opieki społecznej czy podstawowej opieki zdrowotnej. Aby działania zapobiegawcze uwzględniły wielorakie potencjalne czynniki wpływające na rozwój zjawiska, w budowaniu programu powinni uczestniczyć reprezentanci różnych organizacji i instytucji.

W tradycji polskiej od lat obowiązuje podział na wąskie specjalizacje dotyczące problemów, takich jak: alkoholizm, narkomania, przestępczość itd. Do ich ograniczania powołane są na poziomie centralnym oddzielne agendy. Jest na terenie kraju wiele instytucji państwowych i organizacji pozarządowych wąsko wyspecjalizowanych w działaniach dotyczących ograniczania pojedynczych typów problemów.

Każde środowisko ma swoją strukturą złożoną z elementów istotnych ze względu na konstruowanie działań profilaktycznych. Do ważnych realizatorów środowiskowego programu profilaktycznego należą:

-    władze lokalne (osiedla, dzielnicy, miasta, wsi);

-    przedstawiciele zakładów pracy, firm;

-    instytucje opieki nad dziećmi i młodzieżą;

-    rodzice;

-    społeczność lokalna;

-    władze i organizacje kościelne;

-    służba zdrowia;

-    pomoc społeczna;

-    policja;

-    media;

-    organizacje młodzieżowe.

Rycina 6 przedstawia propozycje lokalnego programu środowiskowego.

Na podstawie dotychczasowych doświadczeń lokalnych programów profilaktycznych, zarówno polskich, jak i zagranicznych można sformułować kilka warunków istotnie podnoszących prawdopodobieństwo sukcesu:

-    właściwe zdefiniowane struktury problemu;

-r

-    dobra znajomość dostępnych zasobów ludzkich i instytucjonalnych;

-    dobra orientacja na temat wcześniejszych i aktualnie realizowanych działań i programów;

Ryc. 6. Realizatorzy środowiskowego programu profilaktycznego

Źródło: I. Siudem, Szkolne programy profilaktyczne. Koncepcja środowiskowa, „Serwis Informacyjny Narkomania" nr 1(20) 2003, s. 45

- skuteczny lobbing, którego celem jest zaangażowanie władz lokalnych w proces tworzenia programu zapobiegawczego (jeśli pomysł działań nie powstaje , we władzach gminy);