CCF20101207011

56

wymaga zatem komentarza. Autorka sądzi, iż należy odróżnić naukę o informacji (informację naukową) od teorii informacji. W systemie nauk oraz polskiej terminologii szeroko ujęta dziedzina zajmująca się informaeją_ w ogóle nosi nazwę teorii informacji i stanowi odrębną— inną niż informacja naukowa — dyscyplinę wiedzy. Jeden z jej czołowych przedstawicieli -— Mieczysław Lubański — pisał:

Teoria informacji jest najogólniejszą nauką o znakach, które funkcjonują w święcie zwierząt, ludzi i maszyn, nauką o wszelkim przekazywaniu wiadomości [Lubański 1975, s. 11, Bil],

Informacja naukowa nie pozostaje na tak wysokim stopniu ogólności. Analiza tematyki artykułów publikowanych na łamach znaczących czasopism informatolo-gicznych prowadzi do wniosku, że przedstawiciele nauki o informacji gros swej uwagi poświęcają pewnym wybranym procesom informacyjnym, tj. głównie tym, które wiążą się z komunikacją w społeczeństwie (pomiędzy ludźmi bądź pomiędzy ludźmi a maszynami, systemami informacyjnymi, źródłami).

W myśl ujęcia naukoznawczego podstawowym obiektem dociekań informacji naukowej jest nauka, a ściślej rzecz biorąc — strumienie informacji przez naukę wytworzone. Uwaga koncentruje się na źródłach informacji. Ten punkt widzenia wykazuje podobieństwo do koncepcji 03. Orientacja prakseo 1 ogicz-na opiera się na założeniu, iż celem nadrzędnym informatologii jest dążenie do usprawnienia działalności informacyjnej. Badania zatem powinny być ukierunkowane na zagadnienia skutecznego działania. Ujęcie jjsy ch osocj o 1 o gi czn e na plan pierwszy wysuwa ludzi— nadawców, odbiorców oraz pośredników w procesie przekazywania informacji, widzianym jako proces komunikacji spo-łecznej (koncepcja 05, częściowo — 02 i 04). Wreszcie według orientacji svs-_tejn owej.......

[...] ośrodkiem zainteresowań nauki o informacji są związki i zależności pomiędzy elementami procesu informacyjnego, rozpatrywane w aspekcie efektywności całego procesu. W tym ujęciu teoretyczną podstawę nauki o informacji stanowi teoria systemów [Dembowska 1999, s. 166-167, BI].

Występujące w literaturze przedmiotu poglądy na właściwe informacji naukowej przedmiot, pole badawcze, problematykę etc. można zapewne uporządkować na inne jeszcze— niż opisane w niniejszym podrozdziale— sposoby. Wypada zgodzić się z Marią Dembowską, że:

(1)    [...] Wszystkie te różnie ukierunkowane ‘nauki o informacji’ współistnieją ze sobą;

(2)    Różnorodność stanowisk i poglądów na charakter i zadania nauki o informacji, brak ogólnie przyjętej koncepcji (paradygmatu) tej dyscypliny, jej nieustalone podstawy teoretyczne nie stanowią przeszkody w rozwoju prac badawczych w tej dziedzinie [Dembowska 1999, s. 167, BI].

Wybrane konsekwencje ontologiczne opisanych koncepcji 01 — 07 wskazano m.in. we wstępie do rozdziału czwartego, natomiast ich konteksty metodologiczne — w rozdziale trzecim.