221
220
221
220
Związek główny podmiot - orzeczenie)
brak akomodacji form podrzędnika konotowanego
* relacja przynależności (związek semantyczny) -nieakomodowane podrzędniki; konotowana jest tylko możliwość określania czynności za pomocą przysłówka i wyrażeń o podobnej funkcji podrzędnej
przynależność
(brak
gramatycznej akomodacji członu zależnego, określającego jakiś nadrzędnik
zgoda
(=akomodacja jednostronna, całkowita zgodność fleksyjna podrzędnika z nadrzędnikiem)
zależność wzajemna obu członów (=akomodacja obustronna)
znaczy: uwiera, jest zbyt ciasne, gniecie i gdy dotyczy w. nie odzieży lub butów: coś pije kogoś).
Założymy, że gramatyka opisuje konstrukcje sowne, zatem semantycznymi warunkami łączliwośd zów nie będziemy się dalej zajmować.
Warto jednak zauważyć, że zagadnienia tycznej łączliwości wyrazów są ważnym przedmiotem semantyki, składni semantycznej oraz składni tele artystycznych. Konstrukcje semantycznie niespójne “pasujące” pod względem znaczeń) zwykle są bezsen ne, ale mogą też być sygnałem celowej twórczości setnej: jako obrazowe wyrażenie przenośne, metaforyczne 5= wtedy ważnym elementem obrazowania poetyckiego, siarczą o naszych zdolnościach do postrzegania obrazowe;: ujmowania jednych zjawisk “na podobieństwo” innych ten sposób powstają też frazeologizmy (np. mieć dom na gc-wie = zajmować się domem, stawać na rzęsach = trudzić se dokładać starań, dokonywać wysiłków). Wyrażeń przenośny;; - więc pozornie bezsensownych - używamy codziennie, nawet nie zdając sobie sprawy, że są metaforami, mówimy np. wpadłem na pomysł, pękał z zazdrości, żywił pogardę, zb a argumenty, zzieleniał z zazdrości itp.
Warto przedstawić w skrócie charakterystykę związków składniowych ze względu na zdolności akomodacyjne i konotacyjne wyrazów. Pomoże nam w tym poniższa tabela, ukazująca dwojakiego rodzaju zależności między skłac-nikami konotowanymi
Zależności między składnikami konstrukcji:
>cmodacja formy podrzędnika konotowanego
bqa zgody lub rządu w
rrstrukcjach niewspółrzędnych rrrydawkowych i dopełnieniowych; ^=aqa zgodności formalnej aeadników współrzędnych w zwązkach szeregowych współzależność formy zramatycznej (= zależność wzajemna obu członów) ASpółpodrzędność dotyczy tylko redmiotu i orzeczenia w związku zdani ot wórczym]
Zestawmy też różne typy związków formalno-se-“antycznych, w jakie wchodzą z sobą podstawowe składniki konstrukcji (zdaniowych i niezdaniowych):
Związki składników wypowiedzenia
Związki poboczne
rząd
(=akomodacja jednostronna ze względu na przypadek gramat. podrzędnika -członu
określającego)
Pozostałe elementy tworzące wypowiedzenie, któ re nie wchodzą w takie typy związków syntaktycznych pełnią w nich inne funkcje: składniowe (operatory) lub tyl