CCI20101218014

15

1.10. Ciągadła i trzpienie ciągarskie

Ciągadła są to narzędzia do realizowania procesu ciągnienia. Ciągadła pracują w bardzo ciężkich warunkach - są narażone na ścieranie i trwałe odkształcenia. Dlatego materiał ciągadła musi być odporny na ścieranie i mieć odpowiednio wysoką granicę sprężystości i wytrzymałości, aby nie nastąpiły w nim odkształcenia plastyczne lub pęknięcia. Obecnie najczęściej stosowanymi materiałami na ciągadła są: stale węglowe lub narzędziowe, węgliki spiekane i diament. Budowę ciągadeł wykonanych z wyżej wymienionych materiałów przedstawiono na rysunku 7.

c

a

b

Rys.7. Budowa ciągadeł wykonanych z różnych materiałów: a - ciągadło z wkładką diamentową, b - ciągadło z wkładką z węglików spiekanych, c - ciągadło stalowe.

Ciągadła stalowe stosuje się obecnie do ciągnienia drutów okrągłych o większych wymiarach oraz drutów i prętów profilowych np. cztero-, sześcio- i ośmiobocznych. Ciągadła do miękkich materiałów wykonuje się ze stali węglowej o zawartości 0,8s-l,5% C. Do twardych drutów używa się stali chromowych lub stali wysokowęglowych o zawartości 3-^3,5% C z dodatkiem Mn i Ni. Ze stali wyrabia się również ciągadła płytkowe, mające 8M8 otworów w płytce. Ciągadła stalowe mają tę zaletę, że można je wielokrotnie regenerować przez zmniejszenie otworów roboczych na gorąco i następnie kalibrowanie.

Ciągadła z węglików spiekanych odznaczają się wysoką odpornością na ścieranie i bardzo dużą twardością. Nie mogą więc one być narażone na duże naprężenia rozciągające, gdyż z powodu kruchości węglików spiekanych może dojść do ich pęknięcia. Dlatego też ciągadła z węglików spiekanych wprasowuje się na gorąco w stalowe obsady, co zostało przedstawione na rysunku 8. Zadaniem obsad jest przenoszenie sił rozciągających oraz ochrona ciągadła przed uderzeniem. Przy stosowaniu ciągadeł z wkładkami z węglików spiekanych jest konieczne, aby powierzchnia przeciąganego wyrobu była czysta. Niedopuszczalne są resztki zgorzeliny, piasek lub cząstki metalu pochodzące z poprzednich ciągów. Musi być także zapewnione dobre smarowanie, a smar powinien być czysty. W takich warunkach ciągadła z węglików spiekanych pracują długo i wydajnie, dając ciągniony wyrób o bardzo dobrej powierzchni. Jeżeli na przeciąganym wyrobie pojawią się rysy lub zmatowienia, należy ciągnienie przerwać i ciągadła wypolerować.