DSCF0076

190 Słownik podstawowych, terminów OIozoGeznyeh

Rozpacz - u Schopenhauera t Kierkega&rda jest wywołana przez ssesególny charakter egzystencji człowieka: każdy., niezależnie esy jesS ■. Ęgo świadom, skazany jest na lek. boi który można złagodzić. iBeage sie z innymi. U Kierkegcurda rozpacz pojawia sie ^w obliczu Bem. zwtezana Jest te strachem przed skutkami grzechu. Bezrad-r>.w czicwicka wikła go w monolog, którego wyrazem jest choroba m śmierć. Bo rozpacz to nieustanny powrót .choroby na śmierć".

I <:.jre" człowiek sam nie może sic wyzwolić. Czyni jest zatem rozpacz Droga, która, prowadzi do etyki wspótcziu ia i kontemplacji. i]>>% ciężarem .choroby na śmierć".

Wartość - pierwotnie związana z prawda, dobrem i pięknem, cha rafcerwuje to. dzięki czemu człowiek tworzy siebie (siuuoreaJizuje). ak również kształtuje kulturę, naukę i sztukę. Wartości stanowią z jednej strony pewien wzór. ideał działania moralnego człowieka, z drugiej treść przeżyć emocjonalnych. Wartości są tym. co jest nu,cenniejsze ze względu na sposób bycia człowieka i jego związków z innymi: dHełt sieje na 4 grupy; wartości hedonistyczne, witalne, utylitarne I duchowe. Dla fenomenologów wartości ujmowane są przez emocjonalne a priori i przedstawiają sobą pewne idee. istotności ogólne, niezmienne l wieczne. Odróżnia się również wartości niższe i wyższe. Na tej podstawie analizuje się etosy: fundamentalne postawy moralne.

Wola - u Schopenhauera i Bergsona wola życia, jako popęd przenikający cały świat i kierujący jego dynamiką, rozwojem. Wg Schopenhauera wola - dzięki samowtedzy jednostki - objawia się poprzez to. co subiektywne i to. co obiektywne. I w ten sposób pełni podwójną rolę: kreatywną w życiu człowieka i zarazem niszczącą. Kreatywną. ponieważ aktywizuje człowieka. Niszczącą, ponieważ swoimi osiągnięciami człowiek nie może zaspokoić wciąż ponawianych dą-arń ze strony woli. W rezultacie pojawia się frustracja i lęk. poprzedzona pesymistycznym wnioskiem jec życie Jest przedsięwzięciem, którego wyniki absolutnie nie pokrywają kosztów". U Nietzschego woła mocy łączy się z dominacją wartości witalnych, sity. która nadaje jednostkom niczym nieograniczony świat władzy twórczej: świat artysty, człowieka szlachetnego i władcy. Woła mocy nic jest cechą natury ludzkiej: aą nią obdarzeni nieliczni, którzy powinni panować

_tuul tłumem istot lubych. Wola ta przejawia sic ^mb. aftnnacje iycU. daleka od jakichkolwiek miękkich uczuć lUtośct, miłosierdzia ttdju

Woluość - dla Hegla antyteza w stosunku «fo konieczności. stad wszystko co jest wolne. Jest wolne w sposób konieczny. Dla Mllla n iczbedny warunek rozwoju Jednostki. korzystny dla ogółu, t drugiej strony wolność polityczna ma swojo uwarunkowania: U w rozwoju cywilizacyjnym. 2) w przestrzeganiu wolności wszystkich I każdego. Ta sfera wolności wymaga akceptacji tolerancji. Dla egzysteocjaU stów z kolei wolność wynika z egzystencji człowieka i ma swoje ónto logiczne podłoże w samoświadomości bytu w sobie i bytu dla siebie. Wolność absolutna wymaga odpowiedzialności absolutne). Su one niemożliwe do pełnej realizacji w życiu z wyjątkiem tzw. sytuacji granicznej. Dlatego saniobójstwo Camus uznał za najważniejszy problem filozoficzny. W ten sposób wolność, chociaż rzutuje na do bro 1 zło moralne, to ani z nich nie wynika, ani nie sprowadza się do wyborów moralnych.