skanuj0025 (105)

Mały słowniczek podstawowych terminów jazzowych.

Ad libitum (ad lib.) - dowolnie; termin oznaczający w partyturze partię improwizowaną, w odróżnieniu od zapisanej w nutach. W slangu jazzowym używa się też tu słowa „blow”, co oznacza po prostu „graj”, „dmuchaj” itp. all in - w jazzie tradycyjnym - końcowy chorus zbiorowy, back - akompaniament.

bars (także: measures) - kreski taktowe, takty w zapisie nutowym, beat - puls utworu jazzowego; jednostka ruchu rytmicznego, część taktu, book - repertuar zespołu jazzowego.

bridge - dosł. „most” - część B w standardowej formie jazzu AABA.

changes - pochód akordów (funkcji harmonicznych) właściwy dla danego utworu.

chart - aranżacja muzyczna.

chase - szereg chorusów improwizowanych przez dwóch lub więcej muzyków - w formie dialogu lub współzawodnictwa.

chorus - całość 32- taktowej (AABA) lub 12-taktowej (blues) formy utworu, coda - zakończenie utworu.

codetta - krótka coda lub extra-dodatek na końcu utworu.

comp. - akompaniować, wypełniać czas i przestrzeń muzyczną towarzysząc soliście, cue (on cue) - na znak - aby zasygnalizować początek kolejnego odcinka (części, chorusu) utworu.

D.C. al Fine - powtórzyć od początku do miejsca oznaczonego Fine.

D.S. al ? - powtórzyć od miejsca oznaczonego „S” do innego, specjalnego znaku, fade out - ang, wyciszenie, stopniowe wyciszenie na końcu utworu, fili in - ang. wypełniać - dla perkusisty termin ten oznacza wypełnienie kolejnego taktu lub taktów w przebiegu utworu.

fours - tzw. „czwórki”, pojawiające się wtedy, gdy muzycy improwizują odcinki czterotaktowe, często na przemian z solówką perkusisty.

free - ang. wolny, swobodnie', termin ten ma wiele znaczeń, między innymi jest to historyczny styl jazzowy - w partyturach odnosi się do tempa rubato, bez określonego, stałego rytmu.

gig - nie ma polskiego odpowiednika; oznacza po prostu „granie”, koncert, pracę (Job) np. w klubie jazzowym.

groove - brak odpowiednika w jeżyku polskim; w slangu jazzmanów termin ten określa styl czy też rodzaj rytmu zastosowany w danym utworze, np. bossa nova, funk, ballad, reggae, swing, waltz, calypso, latin, samba itp. head - melodia utworu jazzowego.

head arrangement - ang. aranżacja pamięciowa', aranżacja wyimprowizowana w trakcie różnych wykonań danego utworu, najczęściej nie zapisywana w nutach, horn - ang. róg - w slangu jazzmanów oznacza praktycznie każdy instrument dęty. idiom - fragment lub dłuższy odcinek muzyczny, który jest charakterystyczny dla jakiegoś stylu lub gatunku muzycznego. Może też oznaczać środki techniczne lub sposób grania właściwy dla danego instrumentu.

inflexions (infleksje) - zespół typowych dla jazzu sposobów akcentacji, ataku, artykulacji, odcieni dynamicznych. Infleksje jazzowe maja kluczowe znaczenie dla fenomenu swingu i tzw. jazz feeling.

intonation (intonacja) - dawniej oznaczała wytwarzanie dźwięku, obecnie częściej dotyczy śpiewania bądź grania czysto-w danej tonacji.

25