DSCF0074

186 Słownik podstawowych terminów filozoficznych

Reasumując: w filozofii współczesnej wszędzie tam. gdzie zarzucono metafizykę i związaną z nią antropologię. Bóg 1) stanowi przeszkodę w samorozwoju człowieka i Jego więzi z innymi. 2) Bóg to przejaw resentymentu związany z moralnością słabych, 3) Bóg jako śmiertelnie groźny, przerażający sędzia, wobec którego człowiek staje się bezsilny. 4) Niewyrażony. Transcendentny. Absolutny Ty.

Cierpienie - kategoria egzystencjalna i moralna: wynika z samej natury egzystencji (zc stanu istnienia człowieka), w której człowiek odczuwa strach, lęk i rozpacz: nie mogąc w pełni ani siebie zrozumieć. ani w pełni zaakceptować. Lęk przez śmiercią prowadzi do absurdu: w świetle śmierci życie ludzkie wydaje się jeszcze bardziej irracjonalne i przepełnione sprzecznościami. Cierpienie, to również stan sumienia, stan świadomości moralnej, wówczas, gdy człowiek nie może wyzwolić się ze zła i skutków grzechu. Cierpienie Jest znakiem. świadectwem tego. że samotność jest dla człowieka zabójcza. Schopenhauer odkrywa wspólnotę cierpiącego świata i etykę współczucia.

Dialogicy odwołują się do relacji z drugim, która: 1) znosi cierpienie na rzecz miłości i usensownicnia ludzkiej. Jednostkowej egzystencji. 2) cierpienie Drugiego spotyka się z postawą odpowiedzialności i troski.

Dobro - dobry- dla utylitarystów. to tyle, co przyjemne. Od jakości przyjemności 1 sumy szczęścia zależy zarówno dobro jednostki jak i dobro wspólnoty (dobro = użyteczność). Dla Moore’a problem dobra to problem właściwej definicji: wskazuje na tę prostą właściwość dobra, dzięki której nie podlega ono (jako termin dobry) definiowaniu; podobnie jak termin żółty. Dla Nietzschego dobro wyraża wola mocy, dla Feuerbacha najwyższym dobrem dla jednego człowieka Jest drugi człowiek, dla Schelera pierwotne są wartości wobec dobra, dla dlalogików dobro pojawia się wraz z epifanią twarzy: wraz z pojawieniem się drugiego Jako absolutnej transcendencji.

Egzystencja I moralna egzystencja, etyka egzystencjalna. W ramach etyki, termin ten wskazuje na niepowtarzalną indywidualność człowieka i Jego zdolność do samourzeczywistnienia się (czy też do autentyczności: a więc świadomości absolutnej wolności i odpowie-dzlalności). Człowiek realizuje siebie poprzez konkretne sytuacje, które są niepowtarzalne, mają swoistą strukturę i stawiają człowieka każdorazowo przed nowym wyzwaniem. Natomiast tradycyjna etyka, inaczej rozumiejąc egzystencję człowieka, proponowała system norm powszechnych i koniecznych. Egzystencjaliści zmieniają ten kierunek myślenia - to wolnośójednostki prowokuje odpowiedzi moralne: nie zaś zewnętrzne wobec niej zakazy I nakazy.

Etyka - w tradycji traktowana Jako nauka o normach ludzkiego postępowania, w filozofii nowożytnej i współczesnej etyka zaczęła pełnić rolę terapeutyczną (Schopenhauer i jego interpretacja etyki współczucia i kontemplacji), zbawczą (Feuerbach i miłość jako dar jednego człowieka dla drugiego), mediacyjną między stadium estetycznym a stadium religijnym u Kierkegaarda. degradującą dla prawdziwej a-moralności według Nietzschego, została utożsamiona z aksjologią przez Schelera, i w końcu w ujęciu egzystencjonalistów etyka została sprowadzona do Jednego z elementów analizy interpretacyjnej egzystencji: stąd ani wolność, ani odpowiedzialność, o których mówi Sartre nie są pierwotnie moralnymi kategoriami. Natomiast dialogicy promują etykę na dominującą i pierwotną refleksję nad doświadczeniem drugiego ty.

W tych nurtach, o których wspomniałam powyżej, etyka nie zajmuje się moralną analizą postępowania człowieka ze względu na zastany, istniejący obiektywnie porządek moralny. Jej nowe zainteresowania dotyczą: 1) przejawów egzystencji człowieka w określonej sytuacji. 2) fenomenologicznego opisu moralności. 3) filozoficznej analizy wypowiedzi oceniających i normatywnych, 4) etyka występuje również jako hermeneutyczna interpretacja spotkania: a więc próba zrozumienia i interpretacji samego spotkania jako faktu moralnego.

Miłość i ujęta wielorako: 1) jako przejaw uczucia, ekspresja, 2) jako sposób zwracania się do najwyższych wartości: a więc ujmowanie bezpośrednie wartości wyższych. 3) jako najwyższy wyraz współczucia dla cierpienia istot żyjących, 4) jako postawa wobec drugiego, przyjęta w spotkaniu międzyosobowym.