DSCN4412

■ Okres I‘><6-I968

Polski. - c<. • .KmI/' " zapoe/nt kowal \ u>darzenia / 1956 roku, określane dziś mianem Poznańskiego Czerwca, Nowa sytuacja polityczna

(dojśću^- władzy Władysława Gomułki) zaowocowała chwilowym złagodzeniem cenzury i względna swoboda twórczości artystycznej Na arenie pokuli się wówczas poeci, którzy od zakończenia wojny skazani byli na nieobecność za swoje antyradzieckie poglądy lub niespełnienie wymogów socrealistycznego kanonu, np. Kazimiera lllakowiczówna, Zbigniew Ilerbert. Miron Białoszewski. Stanisław Grochowiak. Julian Przyboś czy Mieczysław Jastrun.

Niektórzy twórcy, dotychczas kojarzeni z parna, w okresie odwilży przedstawili publiczności swoje nowe oblicza poetyckie, np Wisława Szymho*ska Wielką popularnością cieszyła się wciąż Maria Dąbrowska. Prozalorka ponownie zaczęła wydawać powieści na wysokim poziomie.

Czas „odw iizy'' umożliwi! również publikację w Polsce dzieł emigrantów (np. Witolda Gombrowicza i Melchiora Wańkowicza), a także zachód . • woicow tnp. Albena Camusa. Jeana Paula Sartre a. Williama Faulknera. Trumana Capotc‘a czy Samuela Becketta)

Pozom.: wolność skończyła się już w 1057 roku, kiedy powróciła cenzura Jednak socrealizm nic bvl już, tak surowo wymagany od artystów jak we zcsnicjszych latach. Środowisko literackie w Polsce zostało wówczas zdominowane przez tzw nokolenie 56. nazywane również pokoleniem ..Współczesności” (od tytułu czasopisma, na lamach którego debiutowali młodzi prozaicy). Doje^śąfwybitniejszych przedstawicieli zalicza się Andrzej Bursa. Ernest Brvll. Stanisław Cirochowjak. Marek Hłasko. Jerzy Harasymowicz. Ireneusz Medyński. Marek Nowakowski. Sławomir Mrożek i Edward Stachura.

Działar .i cenzury doprowadziły do sytuacji, w której nikt nie mógł pisać o realiach PRL. Z tego powodu w 1964 roku środowisko inaelcfctiijlisiow ogłosiło manifest znany dziś lako List 34. Sprzeciwiali się w nim polityce kulturowej stosowanej przez PZPR. Pod koniec lat sześćJ piątych pokolenie ..Współczesności” zostało wyparte z głównego planu przez tzw. -^t^Falęf. którą tworzyli min. Stanisław Barańczak, Kalał Wojaczek. Ryszard Kry nicki. Adam Zagaiewski i bwa Lińska Jednym z najpopularniejszych prozaików tego okresu był Jcrzs \ ¹ icwski i Tadeusz Konw icki

- Okres 1968-1978

Wydarz. - .» Nl irea 68 (zdjęcie / afiszów Dziadów w reżyserii Kazimierza Dejmka, zamieszki studenckie, przymusowa emigracja Żydów) przy czy n\ się do powstania wspomnianej powyżej -^^c^KaJT Głównym założeniem pokolenia był powrót do^sjttrYTncntu^aby zrewitii ac skostniały język polskiej poezji i prozy. TwórćyZNowej Fali” usiłowali zwrócić uwagę odbiorców na^t^ąccproblemy spofcez J..k pisze Bernadetta Żynis:    ^ "    '

PokoU    \ owej Fali zależało na odejściu od ..poelyzacji rzeczywistości" po to. by tworzyć ..tipezje rzeczywistości . brać odpowiedzialność

za rzec:'««'ość, przedstawić jej rzetelny opis. bez przemilczeń.    '

Wielu y przedstawicieli pokolenia Zaangażowało się w działalność opozycyjną, głównie w ramach Komitetu Obrony Robotników, który powstai w połow ic lat siedemdziesiątych

-Okres 1978-198*)

Po lic/ ii " >razach niezadowolenia ze strony społeczeństwa PZPR powróciło do ścisłej kontroli powstających i ukazujących sie dzieł Zmusi' :•> wielka część twórców do wydawania w tzw drugim obiegu lub na emigracji.

Ważna cezurą tego okresu jest rok 1980. kiedy po fali strajków powstał Niezależny Samorządny Związek Zawodowy „Solidarność", wtedy też Cze law Miłosz został uhonorowany literacką Nagrodą Nobla Kolejną istotną datą jest 13 grudnia 1981 roku, czyli wprowadzenie stanu wojen i. go przez Wojskową Rade < Nalenia Narodowego.

ŻycieV erackie zostało zmuszone do zejścia do podziemia, czy li tzw y^ids^srounda O tworzących wówczas literatach możemy przeczytać u Żym>    ‘.

W pe\ i;jcuh wówczas tekstach można było zaobserwować t*pjtą^izm (zarówno treści jak i formyi. ironię. jjylvkę wobec propagowanych pyr? | t\»o wzorców artysty cznych i kulturowych oraz posługiwanie się £/)kronjwtogzrom

fiie chcieH om afirmować władzy Komunistycznej ant jejjednoznacznie potępiać Uważali, ze można i trzeba stworzyć literaturę wyzwoloną z, „połsk kompleksów **: walki zaangażowania, opozycji.

im t