etno83

236 / Przypisy

³⁰ „Substancja i nasiona wszystkich rzeczy i ciał wszystkie jakby wskutek płodnego rodzenia uzyskiwały swój byt przez kolejne wydawanie na świat”, Fil one di Alessandria, La creazione dcl mondo. wstęp, przekład i przypisy C. Calvefłiego, Kuwroni, Mi lano 1978, s. 139.

²¹ Perpetuitatis imago — Obraz ciągłości. Ulissie A!drovandi, Dcndrologiae naturalisscilicetarborum his-toriaelibriduo[.../, Ovidius Hontalbanus (...) opus summo labore collegii, digessit, concinnavit, typis Baptistae Ferronii, Bt>nonia*- 1668, s. 316.

** „Koło z każdej strony równe i podobne, i dlatego pozbawione początku i końca*⁹.

³³ ..Pomnaża krew w żyłach i pobudza do życia". Ulissie Aldrovandi, op. cii.,

a. 317.

⁹⁴ Fmctosa saturitas — owocna sytość. Ibidem, s. 316.

²⁴ „Czyste uczty, wzniosła trzeźwość, zbawienna pogodność". Ibidem.

³⁾⁶ „Jabłka, które są hieroglifem całego świata”. Ibidem, s. 331.

²⁷ „Członek pełzający, wężowy, śliski i pełen skrętów, który skusił i zwiódł j Ewę".

* Deliciae et voluptates — przyjemności i rozkosze.

**T. Campanełła, Delsenso dcllc cose e dclla magia, w opracowaniu A. Brucr- j sa, Łaterza, Bari 1925, s. 215.

³⁰ Cyt. za: A. tle Gubematis. La mythologie des planles ou les legendes du regne vegetai, wyd. II, Reinwaid et C., Paris, s. 302. jabłoń niesie jabłka pod jednym liściem, mieszkają tam zawsze bez splamienia się krwią młodzieńcy z dziewicą, nie ma starości,

żadna jest moc choroby, żaden ból, wszystko zaś pełne radości.

^Jł Ibidem.

Wyspa jabłoni, nazywana Szczęśliwą,

stąd bierze swą nazwę, że sama z siebie wszystko rodzi;

Nie potrzebuje rolników orzących pola;

Nie ma na niej żadnej uprawy, oprócz lej, którą daje natura.

Sama przynosi bogate plony i winorośl,

I jabłka zrodzone w jej lasach, po uprzednim przycięciu gałązek;

Wszystko to w obfitości rodzi sama ziemia zamiast trawy,

A żyje się tam sto lat albo i dłużej.

237 / Przypisy

** / tre monad che winno al paradiso terrestre, | wi] G. Baltclli, I*c piit bulle leggende cristiane trolle da codici e da antiche stampe commentale e illustrole, Hoepli, Milano 1942, s. 465 i passim.

³³    „Niech je owoce jabłek jego”, (ił. ks. J. Wujka].

³⁴    Ojciec Sebastiano Am mi ano. Discorsi prcdicabili per documenlo del viver Christiana, Segno del la Concordia. Venezia 1589, s. 226.

³⁵    Infidetn uxoriam — na wierność małżeński).

^,v’ Andreae Alciati, Emblematu, a pud Pet Paulum Tozzium Ugolinum. Pata v ii 1618, s. 344.

To obraz wierności. Jeśli poprowadzi ją żar Wenery — słusznie do lewej ręki można dać jej gałąź jabłoni.

Jabłka są znakiem Wenery, to dzięki nim Hippomenes zwyciężył Schojneidę, tak też Galatea starała się o męża.

[przekład za: Andrea Alciatus. Książeczka emblematów, przeł. A. Dawidziuk. B. Dziadki owić z. E. Kustroń-Zaniewska. Warszawa 2002].

³⁷    „Człowiek, który nie miał matki, który nie dostawał mleka i który nie poznał ani dzieciństwa, ani wieku dorastania” [cytat pochodzi z: Dante Alighieri. O języku pospolitym, VI],

³⁸    In virili aetate coniinue factus — stworzony od razu w wieku męskim.

'⁹ Petri Lombard i, Libri sententiamm, apud Ioannem Baptistam Ugolinu, Yęnetiis 1589, c. 160v.

⁴⁰    , Jabłko jest pod opieką Wenus”. P Vergilii Maronis, Bucolica et Georgica, argument is, explicationibus, notis Uluslrata. Auctore loanne Ludovico de La Cerda Toletano, Societutis Iesu in Curia Philippi Regis Hispaniae Primario Eloąuentiae Professore, Coloniae Aggrippine, apud Ioannem Kinchium, 1647. ». 52.

⁴¹    In deliciis semper habit u m — zawsze zaliczane do rozkoszy.

⁴²    Portendere Jruitionem Veneris — zapowiedź uciech miłosnych.

⁴³    Ma fum de tutela Yeneris est — jabłko jest pod opieką Wenus.

⁴⁴    Vis ttenerae — siła rozrodcza.

⁴⁵    „Herkules zrywający jabłka”. ixxlovici Caelii Rhodigini, Lectionuni anii-ąarum libri XXX[...] Froben, Basileae 1542, s. 1024.

⁴⁶    „Jabłoń, od której nie da się znaleźć żadnego rozkoszniejszego, wytworniejszego ani delikatniejszego drzewa, gdyż wydoje piękne i przyjemne w jedzeniu jabłka w raju rozkoszy”. Cfr. Ioannis Pieri. Yalerinni. Hieroglyphica seu tle sacris Aegyptiorum aliarumąue gentium literis commentarii, W Frelon. Lugdu-ni 1602, s. 575.