Obraz 6 (30)

gdzie: r\₀ — sprawność pędnika rzeczywistego, odosobnionego, tzn. pracującego w przepływie niezakłóconym obecnością kadłuba okrętu. Sprawność pędnika rzeczywistego jest stosunkiem mocy naporu pędnika Pt do mocy dostarczonej do pędnika Pd:

i    i;    bo    '    '

P    T V_A

rj₀ — — =-(4.18)

Pd ?d

Za pomocą współczynników obciążenia naporem i obciążenia • mocą sprawność pędnika rzeczywistego wyraża się następująco:

ie

Pd 1    t/2 a

~ Q V_aA o 2

^yUo

^Z _t    '-'Th

Pd    C_p

(4.19)

Stąd współczynnik doskonałości pędnika rzeczywistego da się zapisać inaczej:

ł — ^^^ALl i /l+    —    \ =

2p_d r i /    j- ₂ J

\    r    2 $ ^ ^°/

■ )),

(4.20)

Taki sposób przedstawienia współczynnika doskonałości pędnika rzeczywistego jest wyjątkowo wygodny dla przypadku V_A ~ 0, tzn. w warunkach pracy pędnika na uwięzi. Wówczas mamy:

(4.21)

27

2P_d\ qA o

Jest to wielkość, która bardzo dobrze charakteryzuje jakość pędnika pracującego na uwięzi. Ważność tego pojęcia wynika także stąd, że do warunków pracy na uwięzi nie ma zastosowania pojęcie sprawności.

Jak to zostało pokazane w pędniku idealnym występują jedynie tzw. straty osiowe. W pędnikach rzeczywistych obok osiowych występują także inne straty. Śruba okrętowa obok prędkości osiowych indukuje np. prędkości obwodowe; ze skręceniem strumienia zaśrubowego związane są dodatkowe straty, zwane obwodowymi. Poza tym w każdym pędniku rze-czywistym występują straty związane z lepkością cieczy, dlatego współczynnik doskonałości pędnika rzeczywistego jest zawsze mniejszy od jedności.

Oprócz wyżej przedstawionej istnieją teorie inaczej określonych pędników idealnych. Należy do nich np. teoria pędnika idealnego pracującego w niejednorodnym polu prędkości. Można udowodnić, że sprawność takie-

i

153