fotografowanie architektury"

46

również rzeczywistość, zwłaszcza wtedy, gdy stanowią rzut skośny, a- | sadniczo zdeformowany. Przekroje stoika mogą stanowić koło, clipią, 1 parabole 1 hiperbolą. Przykład: (rys. 40). Ze źródła światła S wybiega j pąk promioni. Padają one na tekturką P. Cząić ich przechodzi przez i otwór w kształcie koła, przy czym promień środkowy SE Jest prostopadły I do powierzchni tekturki, a wiąc pąk promieni jest stożkiem. Na drodze i promieni znajduje sią tło, na przykład mur. Ponieważ SE nie Jest prcuto- . padle do muru. promienie padając na tło tworzą elipsą.

Oświetlenie rozproszone nie podkreśla przestrzenności przedmiotów.

„wypłaszeza Je", natomiast zupełnie nie zniekształca tonalnoici własnej

przedmiotów, to znaczy ich stopnia ciemności czy ich barwy, niezależnej od oświetlenia.

Zastosowanie takiego czy Innego oświetlenia warunkowana może być:

1.    kształtem przestrzennym fotografowanego przedmiotu

2.    tonalnością własną przedmiotu 3 charakterem powierzchni przedmiotu 4. koncepcją fotografa

Efektem oświetlenia Jest światłocień. Optyka światłocienia omawia zasady i prawa fizyczne warunkujące powstawanie światłocienia.

Zestawiając na obrazie powierzchnie Jasne 1 clemr.c uzyskujemy tonal-ność. Stopnie jasności tych powierzchni nazywamy tonami łub walorami tonalnymi. Zestaw powierzchni jasnych f ciemnych wraz zc wszystkimi przejściami pośrednimi na powierzchni przedmiotu nazywamy tonalnością przedmiotu. Ten sam zestaw zamieniony na jasne i ciemne miejsca obrazu— tonalnością obrazu. Układ tonów zalożny od Jasności materii przedmiotu nazwiemy tonalnością własną przedmiotu, układ zależny od oświetlenia — tonalnością świetlną, wzglądnic światłocieniem przedmiotu. To-nalność świetlna odtworzona na obrazie bądzie światłocieniem obrazu.

Stopień rozproszenia światła zależny Jest od właściwości źródła światła,

wzglądnic od materialnych ciał, przez które światło przechodzi, zanim oświetli przedmiot.

. nierozproszonc pochodzi od małego źródła, lub od źródła odleg-.j-jjcim źródłem światła Jest słońce, które nas tu szczególnie intere-spraw związanych ze światłem żarowym omówionych szczegółowo "książę „Oświetlenie w fotografii"') nie bądzlcmy poruszać prawie

Rys. 4J

Przedmioty nieprzezroczyste stojące na drodze światła są przyczyną powstawania cieni. Cień Jest przestrzenią zasłonlątą przed promieniami, znajduje sią on poza oświetlonym przedmiotem (rys. 41 P). Przedmiot umieszczony w przestrzeni cienia nie Jest oświetlony. Na powierzchni leżącej na drodze cienia powstaje obraz tego cienia AB. W mowie potocznej nazywamy go cieniem.

Światło nterozproszonc rzuca od przedmiotów znajdujących sią na Jego drodze ostre, wyraźnie zarysowane cienie.

Granica miądzy cieniem i powierzchnią oświetloną może być dość wyraźną, ostrą linią, może być również pasem tonów zróżnicowanych od jasnego przez półtony do ciemnego. Ta strefa przejściowa miądzy cieniem i Jasnością Jest półcieniem.

Charakter oświetlenia uzależniony Jest od stopnia połysku fotografowanej powierzchni, ta zaś wynika z mikrostruktury powiarzchni, z jej gładkości lub bardzo drobnej, niewidocznej gołym okiem szorstkości, zwanej matowośclą. wreszcie z wyraźnie widocznej szorstkości, zwanej fakturą.

Matowość powierzchni umożliwia nam dokładne widzenie otaczających nas przedmiotów. Powierzchnia praktycznie gładka, na przykład szkło Jest prawie niewidoczna. Dostrzegamy w niej Jedynie odbicie otaczających przedmiotów, wzglądnio przedmioty znajdujące sią poza nią.

» w. Dederko. OłwicUenle w fot©cr«fU. Wtnuwi ir» WA1F.

47