IMGW09

^r

18

(2 b). w warunkach UHV, a następnie po usunięciu pierwotnej powłoki tlenkowej metodą bombardowania jonami Ar*. W przypadku promieniowania Al-K« (widmo a), piki XPS dla poziomów Ni:2p i La:3d są położone w zakresie energii wiązania $50*870 eV. Oprócz fotoelektronów emitowanych w procesie foioelektrycznym, możliwa jest także emisja elektronów Augera. spowodowana relaksacją jonów wzbudzonych po fotoemisji. Dla promieniowania Al-K_a zaobserwowano piki Augera La:MNN i Ni:LMM w zakresach energii wiązania odpowiednio 85óf870 eV i 600*700 cV.

Ponieważ w przedziale energii 850*870 eV zaobserwowano wiele pików Augera i XPS. zatem trudno jest określić ich dokładne udziały. Aby rozwiązać ten problem, zastosowano inną energię wzbudzenia - promieniowanie Mg-Ko- W tyto przypadku piki XPS zajmują taką samą pozycję, jak dla promieniowania Al-K_a. natomiast wszystkie piki Augera są przesunięte o 233 eV (różnica pomiędzy dwoma energiami wzbudzenia) w kierunku niższej energii wiązania. W ten sposób, z jednej strony pik Augera można zobaczyć w pobliżu 643 eV (rys. 2.6. widmo b), z drugiej strony pik XPS od tlenu - 0:ls (-531 eV) jest lepiej widoczny w sytuacji zastosowania promieniowania Al-Ka (rys. 2.6, widmo a). Położenie piku od tlenu na widmie (a) zasłonięte jest przez pik Augera Ni:LMM. Maksymalne stężenie tlenu wynosi 2% aL Taką samą ilość tlenu zaobserwowano także przy analizie w funkcji głębokości próbki. Praktycznie nie zaobserwowano zanieczyszczeń węglem ani na powierzchni, ani wewnątrz próbki. Zaobserwowane tło w pobliżu położenia piku XPS C:1s (285 cV) pochodzi od czystej podkładki grafitowej, która jest częścią składową uchwytu próbki.

LITERATURA

(l| Cul lity BJD.. Podstawy dyfrakcji promieni rentgenowskich. PWN. Warszawa 1964.

(2J Glcitcr H.. Nanocrystalline maicrials. w: Progress in Materials Science, 33. 1990, s. 223-315.

[31 Jakubowicz J., Processing and magnolie propertics of nanocrysfalłrne Nd-Fe-B bascd magnets. praca doktorska. Politechnika Warszawska. Warszawa 1999.

[4] Jurczyk M.. Rajewski W.. Majchrzycki W.. Wójcik G.. Mechanically alloyed MmNij łype materials for metal hydridc elcctrodes, J. Alloys Compounds, 290, 1999, s. 262-266.

[51 Jurczyk M.. Hydrogcn storage propenies of amorphous and nanocrystalline MmNli;Aloialloy. J. Alloys Compounds, 307.2000. s. 279-282.

[6] Jurczyk M.. Nanocomposite Nd-Fe-B-łype magnets. J. Alloys Compounds, 299. 2000. s. 283-286.

[7J Jurczyk M., Majchrzycki W.. Electrochemical bchaviour of nanostrucuired Mm(Ni,Al.Co)₅ alloy as MH, electrode. J. Alloys Compounds. 311.2000, s. 311-316.

[8] Jurczyk M., Smardz K., W. Rajewski. Smardz L.. Nanocrystalline LaNij.;AI₀| pre-pared by mcchanical alloying and annealing and its hydridc formation, Matcr. Science A Eng. A - w druku.