amat urz kr190

wód L₅ C₄. Cewkę L₃ z kondensatorami C₂ C₃ dostraja się następnie do częstotliwości 28,3 MHz. Po usunięciu cewki L₃ (wejście i wyjście rozwarte) stroi sic cewką L₂ obwód L_u L_2l C_x, C₂ oraz cewką jL₄ obwód L₄, Z,_5> C₃, C₄ do częstotliwości 36,1 MHz. Po ponownym włączeniu cewki L₃ tłumienie filtru jest większe od 50    70 dB dla prądów o częstotliwości

powyżej 40 MHz.

Drgania zakresu krótkofalowego nie ulegają tłumieniu i są przenoszone swobodnie. Filtr umieszczony jest w ekranującej obudowie z przegrodami, a doprowadzenie kabli od strony nadajnika i anteny zakończone są ekranowanymi wtykami i koncentrycznymi gniazdami.

Zakłócający wpływ częstotliwości harmonicznych na pracę odbiorników radiowych i telewizyjnych można ograniczyć, stosując w doprowadzeniach antenowych filtry górno-przepustowe (FGp) — (rys. 17-10).

50 tiz

Filtr

sitcitmj

Rx7V

Rys. 17-10. Zabezpieczenie odbiornika TV przed zakłóceniami

Przenikanie zakłócających sygnałów od strony sieci eliminuje się konwencjonalnymi filtrami sieciowymi. Najbardziej podatne na zakłócenia są odbiorniki o bezpośrednim wzmocnieniu na szczęście rzadko już użytkowane. Ograniczenie wpływu pracy nadajnika fonicznego na odbiorniki z przemianą częstotliwości polega na odpowiednim rozmieszczeniu anten nadawczych w stosunku do odbiorczych, ekranowaniu lub stosowaniu symetrycznych linii zasilających. Niewykorzystywane anteny stacyjne należy uziemiać, ponieważ mogą się one stać przyczyną trudnych do usunięcia zakłóceń w najbliższym otoczeniu.

Najdokuczliwsze zakłócenia powoduje czynny nadajnik krótkofalowy przy odbiorze telewizyjnym. Obwody wejściowe odbiorników TV są z reguły szerokopasmowe i przenikanie do nich częstotliwości harmonicznych jest bardzo ułatwione. Na ekranie telewizora pojawiają się wówczas zakłócenia w postaci pasków i tzw. „mory”. Obowiązkiem każdego nadawcy jest sprawdzenie przed uruchomieniem nadajnika, czy nie powo-

Rys. 17-11. Filtry górno-przepustowo wejściowe odbiorników TV: a) dla linii symetrycznej; b) dla linii koncentrycznej

duje on zakłóceń odbioru u sąsiadów. Jeżeli pomimo stosowania filtrów po stronie nadawczej zakłócenia występują, należy zabezpieczyć pobliskie telewizory przez zastosowanie na ich wejściu odpowiedniego filtru górno--przepustowego (rys. 17-11 i 17-12) zależnie od oporności falowej linii zasilającej dany odbiornik TV. Filtry odbiorcze tłumią wszystkie częstotliwości poniżej 40 MHz. Bardziej rozbudowane filtry — wieloczłonowe

20,4 pF

Rys. 17-12. Złożony filtr górnoprzepustowy dla odbiorników TV: a) symetryczny; b) niesymetryczny

f(xTV

R,TV

Z_f= 75Q B    £

mesy metr. Uf g_pF

I_I

niesymetryczne i symetryczne — przedstawione są na rys. 17-12. Wprowadzają one tłumienie większe od 80 dB dla częstotliwości poniżej 30 MHz.

17.3. Praca na radiostacji amatorskiej

Łączność amatorską nawiązuje się na telegrafii lub fonicznie i w zasadzie na jednej wspólnej dla obydwóch radiostacji częstotliwości roboczej. Zmniejsza to szerokość zajmowanego pasma częstotliwości. Przyznane dla ruchu amatorskiego w Polsce pasma w zakresie fal krótkich są następujące-:

3,500 -4- 3,600 MHz    3,600    -f-    3,750    MHz

7,000 -4- 7,050 MHz    7,050    -4-    7,100    MHz

14.000    -4- 14,100 MHz    14,100    -4-    14,350    MHz

21.000    -4- 21,150 MHz    21,150-4-21,450 MHz

28.000    -4- 28,200 MHz    28,200 -4- 28,700 MHz

CW    Fonia

Podział ten zmniejsza wzajemne zakłócenia obu rodzajów emisji. W zakresie pierwszych 10 _kHz każdego pasma pracują zwykle radiostacje nawiązujące łączność dalekosiężną (DX).

Emisja telegraficzna ułatwia nawiązanie łączności na znaczne odległości, nawet przy silnych zakłóceniach, stosunkowo bardzo małą mocą nadajnika. Układ nadajnika jest prosty, a strojenie mało skomplikowane. Ze względu na wąską wstęgę emisji telegraficznej wykorzystanie pasma jest duże. Łączność telegraficzną realizuje się wyłącznie przy użyciu skrótów (slangu), nie jest więc wymagana tu znajomość obcych języków od operatora. Emisja foniczna zapewnia natomiast bardziej bezpośredni kontakt osobisty (głosowy) między operatorami i ułatwia przekazywanie większej ilości informacji w krótkim czasie. Przy stosowaniu SSB zasięgi łączności fonicznej zbliżają się do zasięgu łączności telegraficznej. Przy

377