amat urz kr004

1. ROZWOJ KRÓTKOFALARSTWA

Ogłoszona przez Maxwella w roku 1850 teoria drgań elektromagnetycznych stała się fundamentem przyszłego rozwoju radiokomunikacji. Eksperymentalne prace Popowa (r. 1895) i Marconiego (r. 1897) doprowadzają do zrealizowania radiokomunikacji przy zastosowaniu urządzeń wytwarzających drgania elektromagnetyczne gasnące. Powstają nadajniki

0    dużej mocy pracujące przeważnie w zakresie fal długich. Około roku 1910 zaczynają się zajmować radiokomunikacją pierwsi amatorzy. Szybko wzrastają ich zastępy. Na konferencji w Londynie w r. 1912 po raz pierwszy oficjalnie przyznano amatorom zakres fal poniżej 300 m. Dopuszczalna maksymalna moc nadajnika iskrowego wynosiła 1 kW. Jako odbiornik wykorzystywano wtedy zwykły detektor galenowy. W praktyce zasięg łączności amatorskich był niewielki-. W USA powstaje w r. 1918 pierwsze stowarzyszenie amatorów-krótkofalowców — ARRL (American Radio Relay League) istniejące do dnia dzisiejszego. Zwiększenie zasięgu uzyskiwano przez kolejne przekazywanie depesz (relay).

Intensywniejszy rozwój radiokomunikacji przypada na okres I wojny światowej. Wynaleziona tuż przedtem lampa elektronowa znajduje zastosowanie w wielu dziedzinach telekomunikacji, a przede wszystkim w urządzeniach nadawczych i odbiorczych. W r. 1920 zostają uruchomione pierwsze duże nadajniki lampowe dla potrzeb państwowych. Amatorzy eksperymentują na przyznanych im falach w zakresie poniżej 100 m, uznanych wówczas za bezużyteczne dla łączności na duże odległości. Wytrwałość amatorów daje nieoczekiwane rezultaty. Okazało się, że fale krótkie umożliwiają nawiązanie łączności na znaczne odległości

1    to przy stosowaniu nadajników o stosunkowo małej mocy.

W dniu 26. II. 1923 r. zostaje zrealizowana pierwsza łączność transatlantycka pomiędzy Francją i USA na fali 110 m, a w rok później pierwsza łączność na maksymalną ziemską odległość Londyn — Nowa Zelandia.

W tym czasie stacje nadawcze zasilane były z baterii i pracowały wyłącznie w układach eksperymentalnych. Dzięki wytrwałym poczynaniom wielu radioamatorów na całym świecie poznany zostaje mechanizm propagacji fal krótkich i powstawania martwych stref, wpływ jono-sfery itp. W wyniku tych odkryć nastąpiło niestety ograniczenie swobody pracy amatorskich radiostacji do zakresu wąskich pasm częstotliwości. Na zakresy fal krótkich wkraczają z dużą mocą coraz liczniejsze stacje państwowe. W tym okresie amatorzy posługują się prostymi nadajnikami, wykorzystując jako lampy nadawcze jedynie im dostępne popularne triody odbiorcze. W odbiornikach przeważa układ jedno lub dwuobwo-dowy z reakcją i dwoma stopniami wzmocnienia m. cz.

W r. 1930 pojawiają sic pierwsze zasilacze sieciowe. Powstają problemy filtracji wyprostowanego prądu zmiennego — stąd historyczna ocena jakości tonu telegraficznego. W r. 1935 pojawiają się pierwsze na-

7