nia separatora lub stopni pośrednich. Układ kluczowania tym systemem, opracowany przez niemieckiego krótkofalowca DL6MU, widoczny jest na rys. 4-17. Przy kluczu rozwartym prąd z zasilacza stabilizowanego
3.S m:
— 150 V przepływa do masy przez diodą germanową, opornik 100 kQ i styk klucza. Przez przewodzącą diodę zostaje włączony kondensator odstrojeniowy Cv. Częstotliwość pracy generatora sterującego obniża się, a jednocześnie stopień separujący blokowany jest ujemnym napięciem (— 70 V) poprzez opornik 500 kil. Przy kluczu zamkniętym przerywa się obwód prądowy diody, kondensator Cx zostaje odłączony i generator przestraja się do częstotliwości roboczej. W tym czasie napięcie blokujące lampę L 2 zostaje zwarte do masy i lampa separatora pracuje.
Rys. 4-18. Układ kluczowania różnicowego z przestrajaniem VFO za pomocą diody
germanowej
i no
Przy tego rodzaju kluczowaniu włączane są bardzo nieznaczne prądy. Zastosowany w obwodzie anodowym VFO potrójny filtr pasmowy zapewnia, stałą wartość amplitudy napięcia rzędu 3 V w całym paśmie 3,5 MHz.
Podobny do poprzedniego układ manipulacji przedstawiony jest na rys. 4-18. Generator pracujący w układzie Clappfa na częstotliwości 1,75 MIIz przestrajany jest dodatkową pojemnością Cx włączaną równolegle do kondensatora dzielnika pojemnościowego przez przewodzącą diodę germanową. Kluczowany jest jednocześnie obwód siatki sterującej jednego ze stopni powielaczy. Do tego celu wykorzystuje się dodatkowy zasilacz ujemnego napięcia — 200 V. Zamyka i otwiera diodę bierny styk klucza telegraficznego.
W innym rozwiązaniu podobnego systemu manipulacji (rys. 4-19) stosuje się jako element kluczujący polaryzowany przekaźnik telegra-
Rys. 4-19. Układ przestrajania VFO przy kluczowaniu z wykorzystaniem przekaźnika polaryzowanego
ficzny (typu S & H 64a lub 54a). Dodatkowe uzwojenie niskoombwe tego przekaźnika należy zewrzeć. Przesunięcie częstotliwości przy pracy generatora na 3,5 MHz nie przekracza 50 kHz. Czas przejścia kotwicy przekaźnika między stykami jest znikomo mały. Sprężyna przełączająca w jednej pozycji włącza kondensator Cv, w drugiej zaś zasilanie do obwodu anodowego stopnia pośredniego nadajnika.
Zawartość częstotliwości harmonicznych w sygnale jest tym większa, im większa jest dewiacja częstotliwości roboczej. Przy omawianym systemie manipulacji zmiany częstotliwości nic przekraczają 1,5%, natomiast przy zwykłym kluczowaniu wynoszą one 100% zmiany częstotliwości (od 0 -f- fmb)' To właśnie warunkuje czystość sygnału otrzymywanego w układzie z przestrajaniem obwodu generatora sterującego.