wilgotna, wystarcza zakopanie metalowej płyty lub grubej rury na głębokość wody podskórnej. W ziemi suchej i piaszczystej można zwiększyć jej przewodność przez wypełnienie dołu o głębokości około 3 metrów (w którym ma być umieszczony uziemiacz) koksem lub gliną wymieszaną z ziemią oraz dodanie soli kuchennej lub siarczanu miedzi. Dół ten zalewa się obficie wodą i zasypuje warstwami ziemi. Do dna dołu można doprowadzić dziurkowaną na końcu rurę, której koniec pozostaje na powierzchni ziemi. Rura ta służy do okresowego, szczególnie podczas suszy, dolewania osolonej wody.
Płyta uziemiająca powinna być ocynkowana lub miedziowana i mieć czystą powierzchnię. Doprowadzenie wykonuje się z grubej linki miedzianej lub pręta miedzianego. Można stosować także specjalnie produkowaną do tego celu linkę stołową ocynkowaną. Doprowadzenie łączy się z elektrodą uziemiającą za pomocą zacisku lub przez spawanie, pokrywając spoinę lakierem asfaltowym, który zapobiega korozji złącza. Doprowadzenie uziemienia, poczynając od pewnej głębokości pod ziemią do wysokości około 2 metrów nad jej powierzchnią, prowadzi się w osłonie zapobiegającej uszkodzeniom mechanicznym. Osłonę może stanowić wodociągowa rura o średnicy 20 mm. Przewód uziemiający na ścianie budynku powinien być umocowany 'do prętów wsporczych o długości około 10 cm i przebiegać na zgięciach łagodnymi łukami (rys. 12-21).
urządzeń
"uziemianych
Mura osłonna *20mm
Pręty wsporcze
Dziurkowano rura do nawadniania
Rys. 12-21. Konstrukcja klasycznego uziemienia
hfcrstM/J ziemi ;;l
Przewód
uziemiające
Połączenie osłonięte przed korozją
Płyta uziemienia v/ kształcie posocznicy otwartego watca
Doskonałe pod względem elektrycznym jest uziemienie wykonane
v )
z promieniście rozłożonych 10—20 przewodów o długości 0,1 /. -f- — ż na
głębokości 1 metra. Przewody te, o średnicy 2 — 3 mm, oczywiście nie-izolowane, łączy się między sobą w odstępach, koliście ułożonymi przewodami dodatkowymi.
W warunkach miejskich wykonanie klasycznego uziemienia jest zwykle bardzo utrudnione i wobec tego stosuje się uziemienia zastępcze, wykorzystując do tego celu przede wszystkim rury wodociągowe. Rury gazowe i centralnego ogrzewania nie nadają się do tego, są bowiem często pokryte na powierzchni asfaltem lub innymi powłokami ochronnymi. Rura wodociągowa powinna być dokładnie oczyszczona w miejscu przyłączenia przewodu (rys. 12-22).
Obejma zewnętrzną zbiachy Cu Folia ołowiana
Zacisk śrubowy/ ^ „ . ■
- li Rura wodociągową
Linka miedziana \ (powierzchnia oczyszczona
uziemienia do połysku)
Rys. 12-22. Sposób dołączenia uziemienia do rury wodociągowej
W pewnych szczególnych przypadkach (np. grunt skalisty) urządzenia nadawcze współpracują nie z uziemieniem, lecz z tzw. przeciwwagą. Jest to układ przewodów zawieszony pod właściwą anteną w niewielkiej odległości (1 1,5 m) nad ziemią. Długość przewodów przeciwwagi wy
nosi 0,3 -4- 0,5 x, przy czym można je umieszczać bądź pod samą anteną w odstępie od niej 3 -4- 5 m, bądź też promieniście, podobnie jak w przypadku opisanych poprzednio uziemień. Wysokość czynna anteny powinna być liczona od przeciwwagi.
Niesymetryczny dipol uziemiony
Najprostszą, praktycznie stosowaną anteną jest niesymetryczny dipol uziemiony. Antena la. wywodząca się z klasycznej anteny Marconiego,
posiada część pionową o długości -4- lub ~ . Charakterystyka jej promieniowania zależy w znacznym stopniu od przewodności ziemi. Główne listki promieniowania nachylone są pod małym kątem do poziomu i zapewniają dobre warunki łączności na znaczne odległości. Stosuje się ją najczęściej do pracy wprost z nadajnika, bez specjalnej linii przesyłowej. Zalety tego typu anteny pomniejsza konieczność stosowania bardzo dobrego uziemienia. Znacznie lepszo wyniki zapewnia antena typu GP
(Ground — Piane) o długości części pionowej . Ziemię zastopują tu
promieniście rozwieszone poziomo, niekiedy pod pewnym kątem, przewody przeciwwagi. Półfalowa antena pionowa (rys. 12-23) posiada dookólną charakterystykę promieniowania w płaszczyźnie poziomej i dobrze pracuje na swojej częstotliwości rezonansowej i na drugiej harmonicznej. Część pionowa anteny powinna być prostopadła do ziemi przynajmniej na 3/4 swej długości. Doprowadzenie do nadajnika wykonuje się jak najkrótsze. Część pionowa może być wykonana z rurki o średnicy