= 0
Różniczkowe równania Eulera stosuje się zarówno dia mchu potencjalnego, jak i wirowego. Dla ruchu wirowego można wydzielić składowe prędkości kątowej co. Przekształcając pochodną prędkości
dVx przy wykorzystaniu zależności
1 (dVi |
3Kv' |
2(ą. |
1'
2\dz 8x J
2 ^ dx dy )
otrzymuje się 8V.r BVx „ 5Vx
♦p/SŁ-Ąk*1=
dl 2 dx '
wyrażenie w nawiasie jest iloczynem skalarnym v-v = v'
22. PRZEDSTAWIĆ RÓWNANIE BERNOULLIEGO DLA PŁYNU DOSKONAŁEGO
Przyjmując pewne założenia, można scalkować różniczkowe równania mchu płynu nielekkiego. Poniżej zostały podane dwa takie rozwiązania. Pierwsze rozwiązanie zostanie wyprowadzone przy założeniach:
- mch jest ustalony.
- płyn jest barotropowy (gęstość płynu zależy tylko od ciśnienia),
- siły masowe mają potencjał, który będzie oznaczony przez - U.
Mnożąc skalarnie wszystkie składniki równania Eulera przez przesunięcia elementu po jego torze ds. = vdt. otrzymuje się
dv 1
--ds = Fja> • ds--gradp ds
Wyrażenie po lewej stronie równania można przekształcić do postaci
I av i dv \ v1
|--ds =--\>dt = dv- v = d\ —
| dt dt {2 y
! Ponieważ składowe jednostkowych sil masom ch m-KOsza
więc rozpisując drugi iloczyn skalamy równania, otrzymuje się
Pj.-I - = — -(IX* -r —7- (IV H—— </z i - -au
^ dx dy ' oz j
Trzeci iloczyn skalamy równania można zapisać w postaci
1 . J 1 (Sp . dp . dp A 1 J
--gradp-01 =---7- i/A*-rdy+ — ar 1=--dp^-dP
P p\dx dy oz j p
gazie p _ r^P_
os ta lecznic o irzy mujenty
całkowanie tego równania wykonuje się wzdłuż toru
u = gi
V p
T + £r + - =
L O
2g
23. PRZEPŁYW UWARSTWIONY PŁYNU RZECZYWISTEGO - PROFIL PRĘDKOŚCI I RÓWNANIE HAGENA - POISEUILLE'A Rozpatruje się ustalony przepływ płynu nieściśliwego w przewodzie kołowym o promieniu R. Tor>' elementów płynu są liniami prostymi, równoległymi do osi x. będącej osią pizew-odu. W rozważanych warunkach składowe prędkości V>-oraz Vł są równe zeru. Po pominięciu wpływu sil masowych [x * Y * Z « O) * lrzY równania Naviera - Slokesa i równanie ciągłości uproszczą się do postaci
o 1 Sd |
31. WYJAŚNIĆ POJĘCIA STRAT |
LOKALNYCH, PODAĆ PRZYKŁADY | |
p oz |
Podczas przepływu mogą wvslapić lokalne |
0- iBp |
zaburzenia wywołane zmianą kierunku ruchu. |
u cy |
gwałtownym rozszerzeniem bądź zwężeniem, dzieleniem lub łączeniem sic strumieni. |
^ = 0 |
Zaburzenia tc rozpraszają część energii |
dx |
strumienia, co ujawnia się w postaci strat |
Równanie drugie i trzecie układu wskazują, żc ciśnienie jest funkcją tylko współrzędnej x. Z czwartego równania (ciągłości) wynika, że prędkość V* zależy wyłącznie od y i z. Z lego względu pierwsze równanie można zapisać w postaci
5-vx t d2r*) dp
dx
Ponieważ lewa strona równania jest funkcją y i z. a prawa tylko x, więc wynika stąd. żc równanie może być spełnione, gdy obie strony są wielkościami stałymi
d*V* dzV.^ _ 1 dp _Ap =”2 + dz1
óy* dz" J u dx pL gdzie Ap oznacza różnicę ciśnień powstałą na długości L przewodu. Równanie będzie rozwiązane dla warunku brzegowego, brzegowego którym prędkość V* przy ściance przewodu (r=R). wskutek adhezji jest równe zeru.
r = R=>Vx = 0
Łatwo można wykazać, że równanie Stała C przyjmuje wartość
Po wykonaniu podstawień funkcja prędkości przybiera posiać
ki = -
R‘)
Otrzymane równanie dowodzi, że dla przyjętych warunków ruchu, rozkład prędkości w przekroju poprzecznym przewodu kołowego jest parabołoidalny. Elementarny wydatek płynu dQ przez powierzchnię pierścienia dA poprzecznego przekroju przewodu kołowego jest równy
dO = VxdA = Vx2jirdr Objętościowe natężenie przepływu płynu Q w przedziale wynosi
O = 2zkrdr = - Ądr = -Ą
o 2fiLV ’ 3 pL
Równanie (o nosi nazwę równania Hagena -PojseuiIle’a 24
miejscowych.
Wysokość strat ciśnienia przy przepływie płynu przez przeszkody lokalne oblicza się ze wzoru
hm=Ai=ę i—
r 2 g
gdzie ę - współczynnik oporu miejscowego. Współczynnik Czależy od: rodzaju przeszkody (np. zawór, kolano), parametrów geomctiycznych charakteryzujących daną przeszkodę (stopień otwarcia zaworu, promień krzywizny i kąt zmiany kierunku przepływu w kolanie), a także od liczby Reynoldsa.
32. OBLICZANIE POJEDYNCZYCH PRZEWODÓW KRÓTKICH
W przewodach krótkich straty miejscowe są na tyle duże w stosunku do łącznych strat ciśnienia, żc nie mogą być pominięte w obliczeniach hydraulicznych.
Obliczenia hydrauliczne pojedynczych przewodów można sprowadzić do trzech podstawowych wariantów, obejmujących wyznaczenie strat hydraulicznych li*, wydatku cieczy Q oraz doboru średnicy przewodu D. Na rysunku zaznaczono przekroje I i 2. dla których układa się równanie Bcmoulliego. Symbolem p.p. został oznaczony poziom porównawczy, względem którego odnosi się wysokości energii w obu przekrojach. Zakłada sic. żc przekrój zbiornika (1) jest wielokrotnie większy od przekroju przewodu <Ai »A2), a nich cieczy w przewodzie jest ciągły i ustalony (Q = const) rysunek
W celu obliczenia strat hydraulicznych lu powstałych pomiędzy przekrojami I i 2 należy
jego chropowatość bezwzględna k* współczynniki oporów* miejscowych gj oraz wydatek cieczy Q. Wysokość strat ciśnienia lu jest równa sumie strat liniowych Ul i strat powstałych na oporach miejscowych hm. Dla przyjętego schematu straty te wynoszą
O 2g 5* 2g [ 'O “1*/ 2g
Z równania ciągłości oblicza się średnią prędkość przepływu cieczy w przewodzie ^ _ Q Al
W celu określenia współczynnika oprów liniowych należy obliczyć liczbę Reynoldsa _ ViD oraz chropowatość względną _ k v ^ ~~D
a następnie z nomogramu Coicbrooka - Wlutc a wyznaczyć współczynnik Układając równanie Bernoullicgo dla przekrojów 1 i 2
PrI + CC\V\Z ^ p*i ^ aiVi2 ^
Y
można obliczyć np. wskazania manometru p»z. Dla
pii=0, Ai» /f2 => Ki = 0, ai = cci = 0
otrzymuje sic
-h.\r
P"~ ^2g
gdzie a- różnica wysokości między przekrojami. W celu obliczenia wydatku cieczy Q zakłada się, że znane są: wymioty geojnctry-cznc (D. L) i chropowatość k przewodu, wskazanie manometru pał wysokość a, jak również opon- miejscowe. 2 przekształcenia równania Brcnoulliego otrzymujemy
. L , 4, .
a.—i+y
o ź*
Ponieważ nic jest znana w artość Rc. nic jest więc możliwe obliczenie współczynnika ż (Re. o) W tym przypadku należ)- zastosować metodę kolejnych przybliżeń (iteracyjną). W pierwszym prz>rbliżeniu zakłada się. że przepływ' odbywa się w strefie kwadratowej zależności strat.). -Dla odczytanej z nomogramu Coicbrooka -Whitc’a wartości 1 oblicz się V:, liczbę Rc i ponownie odczytuje X. Tok obliczeń kończ)1 sie z chwilą, gdy różnica dwóch kolejnych wartości X mieści sic w zakresie przyjętej dokładności metody iteracyjnej. Ostatnia wartość prędkości V: pozwala wyznaczyć z równania ciągłości szukany wwdatek
4
W celu określenia średnic)- przewodu D przyjmuje się. żc znana jest długość przew odu L oraz. dla zadanego wydatku Q. określona jest dyspoz.ycyjna różnica piczomcttycznej iinii ciśnień.
dla warunków zadania otrzymuje się
Przez porównanie AH z obliczonymi wartościami AHi przyjmuje się jako rozwiązanie zadania taką średnicę katalogową ( średnicę nominalną, lub wewnętrzną), dla której AH. jest równe lub nieznacznie mniejsze od dyspozycyjnej różnicy AH.
33. LINIE PIEZOMETRYCZNE ł ENERGII
Dla zanalizowania pracy' rurociągu, wskazania miejsc, gdzie może wystąpić kawitacja, określenia obciążeń warunkujących wytrzymałość konstrukcji, sporządza się wykres ciśnienia w zależności od współrzędnej liniowej mierzonej wzdłuż osi rurociągu. Na tym wykresie odkłada się zmiany ciśnienia wywołane zmianą wysokości położenia osi rurociągu i zmianą średniej prędkości, spadki ciśnienia spowodowane wszelkimi stratami i przyrosły ciśnienia wywołane pracą pomp.
Wszelkie le wielkości łatwo jest obliczyć z równania Bernoullicgo obejmującego straty i dostarczenie energii przez pompy. Dla przepływów cieczy stosujemy często określanie ciśnienia w jednostkach wysokości słupa cieczy przepływającej rurociągiem, wtedy rzędne na wykresie mają wymiar liniowy. Rzędne te odpowiadają wysokościom slupów cieczy w otwartych rurkach pionowych, które możemy przyłączyć do przew odu wc wszystkich interesujących punktach. Takie rurki do pomiaru ciśnienia ( nadciśnienia ) nazywa się piezometriami. Stad też wykres ciśnień wyrażony w jednostkach wysokości słupa cieczy, której przepływ badamy, nazywamy wykresem piezomet tycznym (linią piczo metryczną). Jeżeli w przcwmdzic występują podciśnienia, rurki piczomcttyczne należałoby zastąpić rurkami w kształcie litery U. Jeżeli w-zdluż wyprostowanej osi rurociągu wykonamy wykres jednostkowego strumienia energii ( mechanicznej), wykres taki nazwiemy w skrócie .. wykresem energii" (linią energii). Na wykresie tym odkłada się tylko straty energii oraz jej przyrost ( pompa).
Na wykresie piczomcttycznym mogą występować wzrosty ciśnienia wywołane powiększeniem przekroju lub obniżeniem osi przewodu, rysunek
Na rysunku przedstawiono wykres piczo metryczny i wykres energii mechanicznej wybranego przewodu. Jeżeli sporządzimy wykres energii mechanicznej idąc od obydwu końców- przewodu aż do pompy, to odcinek zamykający określi niezbędną moc pompy. tj. energię, jaką pompa musi dostarczyć cieczy w jednostce czasu.
34. PRZEPŁYW CIECZY PRZEZ LEWAR Lewarem nazywa się przewód umożliwiający przepływ cieczy między zbiornikami, którego oś wznosi się powyżej swobodnego zwierciadła w zbiorniku zasilającym. Warunkiem powstania ruchu w lcwrarzcjest jego wstępne napełnienie cieczą. Wylot z lewara może być swobodny lub zanurzony wr zbiorniku dolnym ( odbiorniku), rysunek