metody nauczania003

nauczanie indywidualne, grupowe, frontalne i partnerskie, np. wspólne odrabianie prac domowych przez uczniów. Tym „od zewnątrz widocznym sposobom przekazu czy przyswajania treści” odpowiada „wewnętrzna

jak zaznajamianie uczniów z celem i zadaniami lekcji, praca nad opanowaniem nowego materiału, kształtowanie u uczniów umiejętności i nawyków, kontrola i ocena wyników nauczania itp.; operacje logiczne

w postaci^stosowanych przez nauczyciela algorytmów i heurystyk* (Kwiatkowski, 1991).

Próbę powiązania podstawowych rodzajów czynności dydaktycznych nauczyciela z czynnościami poznawczymi uczniów podjął W. Zaczyński, wyróżniając metody: przekazywania, utrwalania oraz kontroli i oceny opanowywanego przez dzieci i młodzież materiału. Każda z tych metod może być zarazem problemowa lub nieproblemowa, a ponadto może w mniejszym lub większym stopniu opierać się na obserwacji, słowie lub działalności praktycznej (Zaczyński, 1974).

fikacji W. Okoń dzieli sposoby nauczania - uczenia się na: metody asymilacji wiedzy, samodzielnego do niej dochodzenia, waloryzacyjne (impresyjne i ekspresyjne) oraz praktyczne (Okoń, 1998, s. 268

Zmierzając do ujednolicenia opisanych kryteriów podziału, wyróżnimy metody oparte na słowie, obserwacji i działalności praktycznej uczniów. Ten podział jest zgodny nie tylko z przebiegiem historycznej

mułą teoriopoznawczą: „od postrzegania do myślenia i od niego do praktyki”. Eksponowanemu w tej formie „postrzeganiu” odpowiada grupa metod opartych na obserwacji, „myśleniu” - grupa metod słownych, a „praktyce” - grupa metod opartych na zajęciach praktycznych.    A

W skład grupy metod opartych na obserwacji wchodzą: metoda pokazu, angażująca zarówno wzrok, jak i słuch (np. w przypadku słuch- ' utworów muzycznych) oraz metoda pomiaru rzeczy, zjawisk i proces Z kolei do grupy metod słownych należą: pogadanka, opowiadanie, dyskusja, wykład i praca z książką. Wreszcie metoda zajęć laboratoryjnych oraz metoda zajęć praktycznych tworzą grupę metod opartych na dzlałd ności praktycznej dzieci i młodzieży.

Wyróżnione grupy metod nauczania wiążą się oczywiście ze sobą, np, pokaz z wykładem, i uzupełniają wzajemnie, a oprócz tego każda z nich może spełniać następujące funkcje dydaktyczne: