rezygnacji leży najczęściej niezaspokojenie potrzeb uczuciowych dziecka już w życiu rodzinnym, nadopiekuńczość oraz niepowodzenia szkolne i brak społecznego partnerstwa* Pozytywnymi mechanizmami obronnymi u niewidko mych jest racjonalizacja i kompensacja. Te reakcje powinny być celem terapii wychowawczej. Racjonalizacja to obiektywne uświadamianie sobie strat , jakie spowodował brak wzroku, a jednocześnie zasobów, które niewidomemu zostały i które powinien rozwijać. Kompensacja jako mechanizm obronny prowadzi do zastąpienia braków i udaremnień wytworzonych przez niepełnosprawność .
Duże znaczenie ma również lęk młodzieży niewidomej przed przyszłością. Dzieci niewidome są bardziej nerwowe , zbyt mocno przeżywają każdą porażkę, przykrość czy przyjemność, przyjemność badań wynika, że niewidomi gorzej przystosowują się emocjonalnie. Wśród niewidomych częściej zdarzają się osoby o obniżonych mechanizmach obronnych, z tendencją do wyolbrzymiania trudności osobowościowych.
Z doświadczeń wynika , że uczniowie słabo widzący powinni być zapoznawani z pismem braille'a i czamodrukowym, a niewidomi- z techniką pisania i czytania systemem Braille'a. Osobą dorosłym znacznie trudniej opanować technikę czytania dotykowego. Jednym z twórców alfabetu punktowego był Ch. Barier. W jego systemie znaki alfabetu łacińskiego były konfiguracją 12 punktów. Braille'a zmodyfikował ten system do 6 punktów, które ułatwiają percepcje znaków. Genialność tego systemu polega na tym, że tak ułożony znak mieści się pod opuszką palca wskazującego. Poszczególne litery są kombinacją liczby punktów i ich położenia w ramach sześciopunktu. S a w jego systemie również znaki pozwalające na zapisywanie liter, cyfr, znaków matematycznych, muzycznych. Nauka pisania nie stanowi problemu. Większa trudność jest z opanowaniem techniki czytania dotykowego.
W przeciwieństwie do dziecka widzącego- dziecko niewidome ma ograniczone możliwości naturalnego rozwoju. Już w okresie niemowlęcym dziecko niewidome nie wykonuje pewnych czynności charakterystycznych dla widzących. Fakt ten wpływa negatywnie na kształtowanie się rozwoju fizycznego i sprawności fizycznej. Badania dowiodły, że dzieci niewidome rozwijały się wolniej w pierwszych 3 latach życia w porównaniu do swoich rówieśników. Sedenteryjny tryb życia dzieci niewidomych powoduje m.in. opuszczenie głowy, wklęśnięcie klatki piersiowej, zaokrąglenie pleców , skurczenie mięśni uda i podudzia. Wyciągnięte do przodu ramiona, cofnięta głowa i tułów to typowa sylwetka dziecka niewidomego.
- kołysanie się w tył i w przód
- postawy i ruchy odbiegające od widzących np, brak rytmicznego uginania przedramion podczas chodzenia, chód na wyprostowanych nogach, brak gestykulacji i mimiki przy mówieniu
- odruchy obronne zmierzające do wyczucia przeszkody i ominięcia jej: chodzenie na palcach rozstawionych nóg celem zbadania terenu, podnoszenie nóg w celu zbadania nierówności terenu stopą odchylenia tułowia do tyłu, aby uchronić twarz, wyciągnięcie przed siebie ramion lub przyciskanie ich do boków w celu ochrony łokci;
10