Mi�o�� i poznanie#

i wypływających z nich zmysłowych bodźców (lub bodźców odtwórczych, np. przy przypomnieniu), lecz ponadto z aktami zaangażowania oraz z kierowaną przez te akty uwagą, a ostatecznie z aktami miłości i nienawiści. Według Augustyna, zatem nie dołączają się te akty jedynie do jakiejś już wcześniej danych świadomości treści wrażeniowej, treści spostrzeżenia itd., tak żebyśmy te dane zawdzięczali jakiejś czysto intelektualnej czynności,

zaangażowanie

r r

sł naj.pi er:

fundującym

wotniejszymi i wszelkie inne akt w których nasz duch ujmuje w ogóle jakiś „możli one również ^podstawą dla skierowanych sądów, spostrzeżeń, przedstawień, niowych. irzy rzeczy należy więcTtu odróżnić bez (wolitywnego lub popędowego) kolwiek pozytywny stopień powyżej zera) w ogóle nie może być żadnych „wrażeń”, „przedstawień”. Następnie to, że już wybór z obiektywnie spostrzegalnej sfery przedmiotowej tego, co każdorazowo faktycznie zostaje spostrzeżone, podobnie co przypomniane, „o czym” myślimy, jest kierowany przez zainteresowanie; to zainteresowanie zaś przez miłość (lub nienawiść) do tego przedmiotu, że więc krótko mówiąc: kierunki naszego przedstawiania, spostrzegania podążają za kierunkami naszych aktów zaangażowania, naszej miłości i nienawiści. Wreszcie to, że każdy wzrost oglądowej i znaczeniowej pełni, w której nam jakiś przedmiot staje przed świadomością, zależy od rosnącego zainteresowania nim i ostatecznie miłości do niego. Naturalnie, zdania te nie mówią jedynie tej oczywistości, że zazwyczaj chętnie to przedstawiamy, o tym myślimy, to przypominamy, co kochamy. Jeśli by

właśnie taki był ich jedyny sens, zainteresowanie i miłość byłyby przez to określone jako czynniki, które nasz obraz świata zniekształcają, czynią jednostronnym, a nas samych mniej lub bardziej „ślepymi”. Abstrahując zupełnie od tego, że te twierdzenia także powinny obowiązywać (wyraźnie) dla najprostszego zmysłowego spostrzeżenia, nawet wrażenia, tzn. praźródła, z którego żywi się nasza świadomość świata, mówią one raczej, że zawartość, struktura, związek elementów naszego obrazu świata już w procesie stawania [się] każdego możliwego obrazu świata są określone przez strukturę, kierunki i układ aktów miłości oraz zaangażowania. Akurat więc odwrotnie, wszelkie r ozszerzenie i pogłębienie naszego obrazu świata jest związane z po-