niewrbalne nowe0029 tif

mężczyźni przypisywali dotykowi seksualnemu mniej ciepła/miłości i przyieiimośćTniz kawalerowie"! "mężatki:'" ~    ------

Rodzaj dotyku był, jak się wydaje, ściśle powiązany z oceną żartobliwości oraz ciepla/milości i tak na przykład poklepywanie kojarzono z żartem, natomiast głaskanie z ciepłem/miłością i pożądaniem seksualnym. Z drugiej strony, przyjaźń i pożądanie wydawały się najsilniej powiązane z lokalizacją dotyku. Przykładowo, dotyk w dłoń niezależnie od rodzaju, był postrzegany jako przyjemny, ciepły i przyjazny, natomiast obszar genitalny nie byl w żadnym z analizowanych typów dotyku łączony z żartem.

Trzecie z doświadczeń Heslina, oparte na tej samej metodologii, koncentrowało się na różnicy w ocenie dotyku przyjaciela tej samej pici oraz dotyku obcego człowieka. Dotyk przyjaciela płci odmiennej był postrzegany z reguły jako bardziej przyjemny i mniej naruszający prywatność niż" podobny dotyk ze strony obcych osób obojga płci. Sprawdzało się to zarówno w odniesieniu do kobiet, jak i mężczyzn. Jednocześnie wykazano pewne istotne różnice między kobietami a mężczyznami w zakresie zachowań dotykowych naruszających prywatność.) Otóż kobiety zgłaszały, że najpoważniejsze naruszenie prywatności wiąże się dla nich z dotykiem obcej osoby, natomiast w opinii mężczyzn inwazja obszaru prywatności była naibardzieTJotkliwa, gdy dotykający był osobą tej samej ptci. Mężczyźni ocenialTHotyk obcych kobiet na równi z dotykiem kobiet zapray-jaźnionych! Zarowno Kobiety,'jak i mężczyzni zgadzali się co do tego, że naiprzyiemniejszym doznaniem jest jąkanie okflfię genitalnych. Nato-bniast na drugim miejscu pod względem przyjemności kobiety wymieniały głaskanie ^innych obszarów; ciała_ przez przyjaciela pici przeciwnej, a mężczyźni podawali głaskanie okolic erogennych przez obcą kobietę.

RÓŻNICE KULTUROWE W ZACHOWANIACH DOTYKOWYCH

Osoby często podróżujące po różnych krajach zgłaszają ogromne różnice w zachowaniach dotykowych u reprezentantów innych kultur. Jourard (1966), obserwując zachowania dotykowe między parami siedzącymi w kawiarniach w różnych miastach świata, obliczył średnią liczbę występowania takich zachowań na godzinę obserwacji: San Juan (Puerto Rico) - 180; Paryż - 110; Gainesville (Floryda) - 2; Londyn - 0. Na początku lat 70. Barnlund (1975) przeprowadził porównawcze badania nad wzorcami dotykowymi w Japonii i USA, opierając się na 120--osobowych grupach studentów z każdej badanej kultury (60 mężczyzn i 60 kobiet). Rys. 8.5 dowodzi, że praktycznie w każdej z analizowanych

388 ZACHOWANIA UCZESTNIKÓW KOMUNIKACJI