obrazek083

\    . r- •.-:• i • ■

7. Uktad nerwowy

fj i l5jii J|

•/•i&k.. 1?) !

dzy nimi płyn mózgowo-rdzeniowy. Wśród opon mózgowo-rdzeniowych wyróżnia się oponę twardą, pajęczynówkę i oponę miękką. Każda z nich pełni odmienną funkcję, w związku z czym charakteryzuje się inną grubością, położeniem i budową histologiczną.

Jest silną błoną łącznotk... u:: wą wyściełającą jamę czaszki. Odżywia i. i ochrania mózgowie. Składa się z części ^: nnej, przylegającej do kości czaszki, i z częś.. przegrodowej. Część ścienna zbudowana jest z blaszki okostnowej, położonej od strony kości, i z blaszki oponowej, zwróconej do mózgowia. W niektórych miejscach wymienione blaszki są od siebie oddalone, tworząc przestrzeń dla przysadki mózgowej i zwoju nerwu trójdzielnego oraz budując zatoki jamy czaszki.

Zatoki jamy czaszki (inaczej: żyły jamy czaszki nieposiadające własnych ścian) są wypełnionymi krwią żylną szczelinami pomiędzy blaszkami opony twardej. Za ich pośrednictwem krew z mózgowia i z jamy czaszki jest odprowadzana do żyły szyjnej wewnętrznej.

Na część przegrodową opony twardej składają się następujące wypustki, wchodzące w szczełi-[ ny mózgowia:

linowata przestrzeń, zwana jamą podtwardów-kową.

■ i a - - v    fj

Przy urazach- głowy może dojść .dh:ro _;-< zerwania któreiś z żv! i do przesączania się ^:: krwi do jamy podtwardowkówej. W terc ' ..sposób oowstaje krwiak podtwardowko- : s* wy; Po nieżięaż^ldewyzylpęij|gz^^ę pcśwelif? z _ -rodzonego naczynia,, objawy - wzmo-,

't.-mh, rn •    y V*/mjC-ni

• przytomność:) mogą pojąwia(f_fsię,d6jpiffl^ po kilku dniach lub.nawet-tygodmacfi otł ■ mam

Opona miękka (pia ma ter)

Jest to delikatna, bogato unaczyniona błona łącznotkankowa, położona na powierzchni mózgowia. Wnika głęboko w jego wszystkie szczeliny i bruzdy, doprowadzając naczynia krwionośne w głąb tkanki nerwowej. W komorach mózgowia wytwarza sploty naczyniówkowe. Pomiędzy pajęczynówką a oponą miękką znajduje się jama podpajęczynówkowa, wypełniona płynem mózgowo-rdzeniowym. W miejscach, w których na powierzchni mózgowia występują zagłębienia, jama podpajęczynówkowa tworzy rozszerzenia, zwane zbiornikami. Spośród nich pod względem czynnościowym najważniejszy jest zbiornik móżdżkowo-rdzenio-wy, do którego otwiera się komora IV.

Płyn mózgowo-rdzeniowy

-i

i#'

”W-

. ^i;

■ ••li .i!*:;

• £^!

V • namiot móżazKu - oddziela półkule móżdżku od półkul mózgu.

Opona pajęcza [pajęczynówka]

(arachnoidea)

Jest cienką błoną, rozpiętą nad powierzchnią mózgowia i przylegającą do opony twardej. Między nią a oponą twardą znajduje się szcze-

Jest przesączem krwi tętniczej, przypominającym osocze. Nie zawiera białka ani prawie żadnych komórek. Jest produkowany w sposób ciągły przez sploty naczyniówkowe komór mózgowia, w ilości około 650 ml na dobę. Najwięcej płynu powstaje w komorach bocznych, z których przez otwory międzykomorowe przepływa on do komory III i dalej, wodociągiem mózgu, dostaje się do komory IV. W jej górnej ścianie znajdują się otwory, przez które płyn wlewa się do jamy podpajęczynówkowej, skąd jest wchłaniany do układu żylnego. Płyn

■r v -

.. -3^

n

go w łamie. podpafęcżyhówkówej.śKohsek ¹ wenqą jest wzrost ciśnienia wewnątrzczasz- •

'kowegb i ucisk na mózgowie ’Ą_f ,, a ' • '^x- ^v ~' *"

■' Leczenie; obu rodzajów wodogłowia polega na odprowadzeniu- płynu mózgowo-rdze- " moweeo z przestrzeni, w których- zalega,

mózgowo-rdzeniowy pełni przede wszystkim rolę mechanicznej ochrony mózgowia przed wstrząsami. Ponadto odżywia tkankę nerwową i reguluje ciepłotę wewnątrz czaszki. [

W    ' ~ -w    ’ - - ^r ■ V**'

wo-rdzeniowego w układzie komorny Dochodzi- wówczas do nadmiernego"^ madzenia się płynu w komorach; jjołożd- y ‘ ńych przed przeszkodą, cfo ich rozszerzenia _Ł ‘i ucisku na tkankę mózgową-" Wj WĘm ,

Wodogłowie zewnętrzne ]est spow odowa-- ne zaburzeniami wchłaiiiaruajpłynurz.jamy podpajęczynówkowej do układu żylriego ,

mowego z przestrzeni^ W^tóiycłi zalega, do jamy podpajęczynówkowej Pub do ukła- ,

_: du żylnego. Służy dó tego zespolenie orni- ł jające, najczęściej wykonane z drenu plasti- . kowego

Pęknięcie tętnicy mózgowej (wylew pad-pajęczynówkowy) prowadzi do gromadzę- '

_; nia się krwi w jamie podpajęczynówkowej. -• Towarzyszą temu objawy wzmożonego ciś- ' nienia sródczaszkowego (silne bóle głoiyy, wymioty, senność, utrata przytomności) orazę w zależności od wielkości pękhięte- " . go naczynia, zaburzenia .funkcjonowania • całego mózgowia lub jego części, - często ciężkie i nieodwracalne. Lecźenie. polega na trepanaqi czaszki, ewakuacji wynaczy- . nionej krwi i zaopatrzeniu uszkodzonego .

Mózgowie (ryc. 7.1, 72, 7.3) dzieli się na;

1.    Przodomózgowie, w skład którego wchodzą:

•    kresomózgowie, czyh półkule mózgowe;

•    międzymózgowie.

2.    Śródmózgowie.

3.    Tyłomózgowie, które budują:

•    móżdżek,

•    most,

•    rdzeń przedłużony.

Wewnątrz każdej z wymienionych części zlokalizowane są przestrzenie zawierające płyn mózgowo-rdzeniowy, zwane układem komoro-wym. W półkulach mózgu znajdują się komory boczne, odpowiednio prawa i lewa, w między-mózgowiu - komora trzecia, w śródmózgowiu - wodociąg mózgu, a w tyłomózgowiu - komora czwarta.

Ryc. 7.1. Mózgowie od strony grzbietowej: 1 - ptat czołowy, 2 - płat ciemieniowy, 3 - płat potyliczny, 4 - zakręty czołowe, 5 - bruzda środkowa, 6 - zakręt przedśrodkowy, 7 - zakręt zaśrodkowy